Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁI
sięreprezentanciwszystkichtypówukładunerwowego.Szczegółowaanaliza
dowiodła,żepodatnepodłożedlakształtowaniasięnieśmiałościstanowi,obok
słabego,silnyzrównoważonyipowolnytypukładunerwowego,natomiastnaj-
mniejpodatne–typsilnyniezrównoważony.
Nieśmiałośćniejestjednoznaczniezdeterminowanaokreślonymtypemukładu
nerwowego.Słaby(silnyzrównoważonyczypowolny)typukładunerwowego
stwarzajedyniepewnepredyspozycje,którychrozwójzależyodczynników
środowiskowych,procesówuczeniasię,własnejaktywnościjednostki.Dziedzi-
czymypewnąkonstytucjęfizyczną,którawkonsekwentny,specyficznysposób
wpływananaszezachowanie,dziedziczymyspecyfikęsystemunerwowego,zor-
ganizowanegowtakisposób,żepewnereakcjewystępujączęściej,zwiększą
łatwościąniżinne(Leary,Kowalski2001,s.98).Możnapowiedzieć,żeniedzie-
dziczymynieśmiałości,aleraczejpodatnośćnanią.
Doczynnikóworganicznych,wktórychmogątkwićprzyczynynieśmiałości
Z.Skorny(1965,s.16)zaliczarównieżogólneosłabienieorganizmu,któremoże
byćspowodowaneprzebytąlubaktualnietrwającąchorobą,niedożywieniem,
anemią.
1.2.2.Ujęcieosobowościowe
Ujęcieosobowościoweukazujemechanizmy,któresłużąwpsychologiido
wyjaśnianialudzkichzachowań.
Postrzeganieosobowościowychuwarunkowańnieśmiałościróżnicujeprzyjęta
przezbadaczakoncepcjanaturyczłowieka.Uogólniając,możnapowiedzieć,że
wedługbehawiorystówosobynieśmiałenieprzyswoiłysobieumiejętnościspo-
łecznychniezbędnychwkontaktachzinnymiludźmi.Psychoanalitycypostrze-
gająnieśmiałośćjakosymptomnieuświadomionychkonfliktówmiędzy„id”,
„ego”i„superego”.Zwolennicykoncepcjipoznawczychupatrująprzyczyntego
zjawiskawspecyficznymukształtowaniustrukturpoznawczych(Zimbardo1994,
s.52).
Podstawąmojegoautorskiegoprogramuprzezwyciężanianieśmiałościudzie-
cijestwłaśniepoznawczepodejściedorozwoju2,zgodniezktórympostępowa-
nieczłowiekawróżnychsytuacjachijegozachowaniesiępodczaswykonywa-
niazadańzależyodukształtowaniajegostrukturpoznawczych.„Stanowiąone
zjednejstronyrezultatprzeszłychdoświadczeńjednostkiwzakresiejejrelacji
zinnymiludźmi,zawierająskumulowanewpostacischematówdoświadczenia
życiowejednostki,zaśzdrugiejstanowiącmapęznaczeńiwartości,determinują
jejpostępowaniewotoczeniu”(Borecka-Biernat2001,s.32).Poznawczestruk-
turyosobowościdecydująotym,jakczłowiekpostrzegaswojepołożenie,jakie
maoczekiwaniawstosunkudosiebie,atakżeotym,jakieinformacjeodbiera
zeswegootoczeniaijakjeinterpretuje.Zakłóceniawfunkcjonowaniuosoby
2WięcejnatentematwrozdzialeIII,wpodrozdziale„Teoriarozbieżnościinformacyjnej
16
WiesławaŁukaszewskiego”,s.49.
