Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
XIX
kontekścieinteresującesąodpowiedziWhiteheadanapytania
zadawanepodczasspotkańkonwersacyjnegoklubuprzyjaciół,
poruszającychotwarcieizpełnymwzajemnymzaufaniemna-
wetnajbardziejkontrowersyjnetematyświatopoglądowe,mo-
ralne,polityczneifilozoficzne.JakbowiemstwierdzaVictor
Lowe,teodpowiedzisąjedynymiśladamijegowczesnych,nie-
dojrzałychjeszczepoglądówfilozoficznych.ReferatyWhitehe-
adawygłaszanenaspotkaniachniezachowałysię,awlistach
prywatnychiwnielicznychwspomnieniachniewracałondo
swoichdawniejszychprzekonań,któreniedotyczyłymatema-
tykiilogiki.
Jednoztakichpytań,sformułowanenaposiedzeniuw1886
roku,brzmiało:nCzyczłowiekKościoła[anglikańskiego]powi-
nieniśćdoRzymu?”.OdpowiedźWhiteheadabyłanastępująca:
nTak-lubwinnąstronę”.Widać,żedlajegopóźniejszychwy-
borówbyłaonaprorocza:początkoworzeczywiściekierował
siękuRzymowi,późniejzaśnwinnąstronę”-najpierwpróbo-
wałtejodmianyagnostycyzmu,którązalecałWilliamClifford
(teżzresztąaktywnywstowarzyszeniuApostołów,aledwa-
dzieścialatwcześniejniżWhitehead),apóźniejsformułował
filozofię,wktórejBógodgrywałwprawdziepewnąrolę,alenie
taką,jakąprzypisywałmuwlatachmłodzieńczych.
ZpunktuwidzeniatematykiPrzygódideiznaczącesą
inneodpowiedzi.Naprzykładnapytanie:nHeraklitczyDe-
mokryt?”(1885)Whiteheadodpowiedział-jakwiększość
głosujących-nHeraklit”.Jużwtedyobcybyłmumechani-
stycznyiredukcjonistycznyobrazświata,preferowałwizję
rzeczywistościpłynnej,wktórejzachodząrealneprocesyde-
strukcjiirodzeniasiętego,conowe,aniejedynierekonfigura-
cjeatomów.Takiejodpowiedzimożnasiębyłospodziewaćod
odwoływaniasiędoBogaczydodiabła.Whiteheadzdecydowanieodrzucałte-
lepatię,alenietylezewzględówreligijnych,ilenaukowych,uważałbowiem,
żewNewtonowskimobraziekosmosu,którywtamtymczasiewciążobowią-
zywał,jestonaniemożliwa.
