Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Koncepcje
dałysobiewzajemizarazemtemu,cowyobrażamysobiejakoaktualną
rzeczywistość-jużmożenawetnietylkoteoretyczną.Polezaciekawień
aktualnejteoriiVincentB.Leitchokreśliłswegoczasutak:U[ś]odrzucenie
rozumujakouniwersalnegoifundatorskiego;problematyzacjajęzykowej
referencjiiinterpretacjitekstowej;decentracjapodmiotu;podejrzliwość
wobectotalizującychnarracji;afirmacjasieciwładza/interes/władza;kry-
tykamodernizmuidziedzictwaOświecenia;nacisknahistorięikulturę
jakodyskursywnekonstruktyipolawalki;kwestionowanieodrębności
dyscypliniintelektualnychgranic;uwrażliwienienaróżnice,wykluczenia,
anomalie,marginesy"11.
Jestchybapozajakąkolwiekdyskusją,żekwestietewbardzopodobnyspo-
sóbstawiairozwiązujeliteratura.Itonajważniejszypowódzmianyoptyki
historycznoliterackiej.
Zadanienajpilnejszezostałojużpodjęte.Mamnamyślipisanąjużprzez
wieluautorówiwieleautorekhistoriępolskiegomodernizmu(ipostmo-
dernizmu).Chciałbympodkreślić,żejestonapisanajużinaczej,wskutek
uwzględnienianiektórychprzynajmniejkonsekwencjipoststrukturali-
stycznychrewizji.Najlepiejwidaćtowpraktycesamegopromotoraperio-
dyzacyjnegozamieszaniaRyszardaNycza,niebudującegojużmasywnych
ciągłościewolucyjnychaninietworzącegohistoriikonwencjirodzajowo-
-gatunkowych12.Powiedziećbynależałoraczej,żeuprawiaoncośwrodzaju
genealogiimodernizmu,analizującjegodyskursorazbadająchistoriępojęć
takichjak:podmiot,reprezentacja,tekst.LicznepracenawiązującedoJęzyka
modernizmuidądalej.WłodzimierzBoleckiwszkicuModernizmwliteraturze
polskiejXXw.(rekonesans),charakteryzującspecyfikęmodernizmu,uwzględ-
niłUtakżeidee,któreniewywodząsięzzagadnieńpoetykiliteratury"iwśród
nichwyliczyłkategorie:tabu(seksualne,rodzinne,narodowe,polityczne),
podmiotowość,cielesność,transgresję,polityczność,intersemiotyczność,
orazdominanty:symbolizm,witalizm,esencjalizm,relacjonizm,konwen-
cjonalizm,poetyckość,konstruktywizm13.TumożnabyszeregBoleckiego
łatwouzupełnićtakimipojęciamijak:tożsamość,władza,ideologia,inność.
Jakkolwiekkomentatorzyczęstorozmaicierozumiejątekategorie,toitak
wolnojużchybapowiedzieć,żeokreślająonesłownikdzisiejszegoliteratu-
roznawstwawPolsce.Chciałbymzwrócićuwagęnahistorycznoliterackie
konsekwencjetejcharakterystyki.
11V
.B.LeitCh:CulturalCriticism,Literarymeory,Poststructuralism.NewYork
1992,s.XIII.
12R.NyCz:Językmodernizmu.Prolegomenahistorycznoliterackie.Wrocław1997.
13W.BoleCki:ModernizmwliteraturzepolskiejXXw.(rekonesans).UTeksty
Drugie"2002,nr4.
16
