Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przywiązania,wywarłytrudnydoprzecenieniawpływnarozwójpraktyki
społecznejwzakresieopiekinaddziećmi,pomocypsychologicznejorazpsycho-
terapii.PodkreślenieprzezBowlby’egorolistałościiwrażliwejreaktywności
opiekuna,jakokluczowychelementówprawidłowegośrodowiskarozwojuzapew-
niającegodzieckupoczuciebezpieczeństwa,wrazzopisaniemnegatywnych
skutkówograniczonejwrażliwościopiekunaorazskutkówzerwaniawięzi,wistotny
sposóbwpłynęłonaukształtowaniespołecznychwyobrażeńistandardów
prawidłowejopiekinaddzieckiem(por.RutteriO’Connor,1999).Dlapraktyki
wzakresiepsychoterapiinajwiększeznaczeniemiałojednozpodstawowych
pojęćwkoncepcjiBowlby’ego,mianowiciepojęciewewnętrznychmodeli
operacyjnych.Sątowzględnietrwałeelementyosobowości,któremagazynują
wczesnedoświadczeniawrelacjizopiekunem.Określająoneistotneczęści
obrazusiebieorazregulująprocesybudowaniabliskich,intymnychzwiązków
zinnymi.
ZaprezentowaneprzezBowlby’egonowatorskiepodejściedobadańoraz
otwarta,korzystającazróżnorodnychźródełpropozycjateoretyczna,stałysię
równieżźródłeminspiracjidladużejiwciążpowiększającejsięgrupybadaczy.
Trzebajednakzaznaczyć,iżbardzointensywnyrozwójbadańempirycznych
prowadzonychwramachkoncepcjiprzywiązaniawdużejmierzestałsięmożliwy
dziękidokonaniomMaryS.D.Ainsworth(1913–1999).Opracowałaona
laboratoryjnąmetodębadaniajakościzwiązkumiędzyniemowlęciemaopiekunem
orazwyodrębniłaprzyjejużyciutrzypodstawowewzorceprzywiązania(Ainsworth
iin.,1978).WtensposóbAinsworthutorowaładrogędoempirycznejweryfikacji
teoretycznychideiBowlby’ego.Prowadzoneprzezwieluautorówbadania
dostarczyły(idostarczająnadal)danych,pozwalającychrównieżnazwrotne
modyfikowanieidalszerozwijanieteoretycznegoaparatukoncepcjiprzywiązania.
Powstającenowenarzędziabadawczeumożliwiająteżposzerzeniekręguprowa-
dzonychbadań.Dziękinimpodejmowanesąbadanianatematuwarunkowań,
mechanizmówikonsekwencjiprzywiązaniatakudziecistarszych,jakiudorosłych
(por.CassidyiShaver,1999).Dodatkowo,ważnykierunekstanowiąbadania
podejmowanezperspektywyklinicznej,dostarczającem.in.informacjinatemat
skutkówrozwojudzieckawśrodowiskachwysokiegoryzyka,jakteżzwiązków
międzyhistoriądoświadczeńodnoszącychsiędoprzywiązaniaawystępowaniem
symptomówpsychopatologicznychwdzieciństwieiwdorosłości(por.Atkinson
iZuckerman,1997).PoupływiekilkudziesięciulatodwydaniaPrzywiązania,
jesteśmywięcwciążświadkamibardzodynamicznierozwijającegosiękierunku
badańwpsychologii,dlaktóregoramypojęciowestworzyłwłaśnieJohnBowlby.
Nakoniecwartozasygnalizowaćjeszczejedenważnykierunekbadań,którego
rezultatydopełniająlistęargumentówpozwalającychocenićznaczenieetologicznej
11
