Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przestaćpłakaćnawidokmatkiiponowniezacząćpłakaćwkrótcepotem,gdy
znikniemuonazpolawidzenia.Procestenmożesiępowtarzaćkilkakrotnie.
Wtakimwypadkutrudnojestprzypuszczać,żezaprzestaniepłaczuijego
wznowieniespowodowanesąnajpierwspadkiem,anastępniewzrostempoziomu
dostępnejenergiipsychicznej.Podobnyproblemdotyczywiciagniazduptaków.
Gdygniazdojestukończone,ptakprzestajebudować,leczjeśliwtedyusuniesię
gniazdo,ptakwkrótcepowtarzaswedziałanie.Itutajtrudnojestprzypuszczać,
żepowtarzaniewynikaznagłegodopływuspecjalnejenergii–wdodatku
takiego,któryniezaistniałby,gdybygniazdopozostałoinsitu.Zdrugiejstrony,
zmianęwzachowaniuwobutychwypadkachłatwowytłumaczyćjakoskutek
odbiorusygnałówwywołanychzmianąwśrodowisku.Kwestiatazostanieszerzej
omówionawrozdziale6.
Drugawadapsychoanalitycznegomodeluenergiipsychicznej,podobniejak
iinnychmodelitegorodzaju,poleganaograniczonejmożliwościtestowaniago.
JaktwierdziPopper(1934),teorięnaukowąodinnychteoriiodróżnianiesposób
jejpowstania,alefakt,żemożeonabyćijestweryfikowana,itonietylkoraz,lecz
wiele,wielerazy.Imczęściejibardziejrygorystycznymtestompoddawanajest
teoria,amimotonadalsięutrzymuje,tymwyższyjejstatusnaukowy;zczego
wynika,żepodinnymiwzględamibędącrównainnym,imbardziejteoriapoddaje
sięweryfikacji,tymlepiejnadajesięonadlapotrzebnaukowych.Wfizyceenergię
definiujesięwkategoriachzdolnościdowykonaniapracy,zaśpracamożebyć
mierzonawdżulachlubichodpowiednikach.Dlategoteoriaenergiifizycznejmoże
być,iczęstobywa,poddawanaweryfikacjiprzezustalanie,czywywiedzionezniej
przewidywaniadotyczącepracysąsłuszne,czyteżfałszywe.Jakdotąd,liczne
przewidywaniapoddawaneweryfikacjiokazywałysięsłuszne.Natomiastwodnie-
sieniudoteoriienergiipsychicznejFreuda,podobniejakwobecinnychpodobnych
teorii,niezaproponowanodotychczastestówtegotypu.Tymsamymteoriaenergii
psychicznejpozostajeniezweryfikowanaidopóty,dopókiniezdefiniujesięjej
wkategoriachtegocoobserwowalnei,jeszczelepiej,mierzalne,musinadalbyć
uważanazanieweryfikowalną.Wwypadkuteoriinaukowejjesttopoważnawada.
Trzeciaułomnośćomawianegomodeluwynika,jaknaironię,ztego,co
Freudowimusiałosięwydawaćjegogłównązaletą.DlaFreudamodelenergii
psychicznejbyłpróbąkonceptualizacjidanychzpsychologiiwkategoriach
analogicznychdotych,którefunkcjonowaływfizyceichemiiwczasie,kiedy
rozpoczynałonswąpracę.Tymsamymprzypisywanojejzaletępolegającąna
włączaniupsychologiidoprawdziwejnauki.Wdzisiejszychczasachprzynosito
dokładnieprzeciwnyefekt.Modelemotywacji,którezakładająistnieniespecjalnej
formyenergiiodrębnejodenergiifizycznej,niezyskująuznaniabiologów(Hinde,
1966).Nieprzypuszczasięteż,abyzasadaentropiiodnosiłasiędosystemówżywych
44
