Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
opieraznacznączęśćswegowywoduwPozazasadąprzyjemności
14
,orazoprzej-
mującenoweujęcieteoriilęku,jakieprzedstawiawpracyZahamowanie,symptom,
lęk(1926).Tam,konfrontującsięzezłożonymiisprzecznymiwnioskami
dotyczącymilęku,Freudposzukujeiznajdujeterrafirmawobserwacjizachowania
siędzieciwsytuacji,kiedypozostająsamelubgdyprzebywajązobcymi
15
.Na
tymfundamenciespoczywacałanowapropozycjaFreuda.
Podrugie,interesującejestto,żedwadzieścialatwcześniej,wtekście
zatytułowanymTrzyrozprawyzteoriiseksualnej(1905)
16
,Freudwprostzalecał
bezpośredniąobserwacjędziecijakouzupełnieniebadanianadrodzepsycho-
analizy:
Badaniepsychoanalitycznesięgającedookresudzieciństwazperspektywypóźniej-
szegostadiumijednoczesnaobserwacjadzieckawspółpracują[...].Obserwacja
dzieckamatęwadę,żezajmujesięobiektami,którełatwoopaczniezrozumieć,
psychoanalizęutrudniazaśfakt,żemożeonadotrzećdoswychobiektów,atakżedo
wnioskówjedyniepoprzebyciudługiejokrężnejdrogi;atoliobietemetody,
współdziałajączesobą,osiągajądostatecznąmiaręniezawodnościrezultatów
17
.
Czwartącechąprzyjętegotutajpodejściajestkorzystaniezbadańnad
zwierzętami.Ktokolwieknadalzesceptycyzmemodnosisiędotego,czyzacho-
waniezwierzątmożepomagaćnamwzrozumieniuczłowieka,nieznajdziedla
siebiewsparciauFreuda.Wiadomobowiem,żeFreudnietylkodokładnie
przestudiowałksiążkęRomanesaMentalEvolutioninMan(1888)
18
,którejspora
częśćpoświęconajestomówieniuznaczeniadanychdotyczącychzwierząt,lecz
wswejostatniejpracy,Zaryspsychoanalizy,wyrażapogląd,iżNogólnyschemat
aparatupsychicznegoobowiązujerównieżwodniesieniudowyższychzwierząt
obdarzonychpsychikąpodobnądopsychikiludzkiej”
19
.Imożnawyczućnutę
żalu,gdykonkluduje:NZoopsychologianiezajęłasięjeszczeinteresującym
zadaniem,jakiestądwynika”
20
.
14
S.Freud,Pozazasadąprzyjemności,op.cit.,s.14–16–przyp.tłum.
15
Wyd.pol.:S.Freud,Zahamowanie,symptom,lęk,tłum.RobertReszke,w:S.Freud,
Histeriailęk(Dziełat.VII),WydawnictwoKR,Warszawa2001,s.240–przyp.tłum.
16
Wyd.pol.:S.Freud,Trzyrozprawyzteoriiseksualnej,tłum.RobertReszke,w:S.Freud,
Życieseksualne(Dzieła,t.V),WydawnictwoKR,Warszawa1999,s.27–129–przyp.tłum.
17
Ibidem,s.90–91–przyp.tłum.
18
EgzemplarzzzaznaczeniamiFreudaznajdujesięwFreudLibrarywCollegeofPhysicians
andSurgeonswColumbiaUniversity.WkomunikacjiindywidualnejPannaAnnaFreud
wyraziłaswąopinię,żenotatkijejojcanamarginesiepowstaływroku1895,kiedypisałon
swójProjectforaScientificPsychology(S.E.,I).
19
Zaryspsychoanalizy,op.cit.,s.101–przyp.tłum.
20
Ibidem–przyp.tłum.
37
