Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podrugie,modeltenstanowipróbękonceptualizacjidanychzpsychologii
wkategoriachanalogicznychdotych,jakiebyłyaktualnewfizyceichemiiwdrugiej
połowieXIXwieku.Będącpodwrażeniemszczególnietego,jakiużytekrobiąfizycy
zpojęciaenergiiizasadyjejzachowania,Helmholtzutrzymywał,żewcałejnauce
orealnychprzyczynachnależymyślećjakoopewnegorodzajuNsile”izajmowałsię
zastosowaniemtychideiwswejpracywdziedziniefizjologii.NastępnieFreud,
chcącująćswekoncepcjewkategorieprawdziwejnauki,zapożyczyłirozwinął
model,jakizbudowałnabazietychpojęćFechner.Zasadniczecechymodelu
Freudadotyczątego,że:(a)Nwfunkcjachpsychicznychmabyćwyodrębnioneto
–porcjaafektulubsumapobudzeń–conosiwszelkiecechyilościowe[...]comoże
sięzwiększać,zmniejszać,przemieszczaćiuwalniać”icoprzedstawianejestjako
analogicznedoładunkuelektrycznego
24
;oraz(b)aparatempsychicznymrządzą
dwieściślepowiązanezesobązasady–zasadainercjiorazzasadastałości
–zktórychpierwszamówiotym,iżaparatpsychicznypróbujeutrzymaćistniejące
wnimnatężeniepobudzenianajaknajniższympoziomie,drugazaś,żeaparat
psychicznystarasięutrzymywaćpobudzenienapoziomiestałym
25
.
Potrzecie,inajważniejsze,modelenergiipsychicznejniejestlogicznie
powiązanyzpojęciami,któreFreudiwszyscyinniodjegoczasówuważająza
autentyczniecentralnedlapsychoanalizy–zroląnieświadomychprocesów
psychicznych,wyparciemjakoprocesemaktywnieutrzymującymjewnie-
świadomości,przeniesieniemjakogłównądeterminantązachowania,zupat-
rywaniemźródłanerwicywdziecięcejtraumie.Żadnaztychkoncepcjiniejest
wswejistociepowiązanazmodelemenergiipsychicznej,ajeślimodelten
porzucić,wszystkiepozostałeczterypozostająnienaruszoneiniezmienione.
Modelenergiipsychicznejtojedenzmodelimogącychwyjaśniaćdane,naktóre
zwracałuwagęFreud:zpewnościąjednakniejestmodelemniezbędnym.
24
S.Freud,Theneuro-psychosesofdefence,1894,S.E.,3,s.60.
25
WtymwczesnymokresieFreudutrzymywał,żezasadainercjijestpodstawowąregułą
ikierujesystemem,kiedyodbieranajeststymulacjapochodzeniazewnętrznego:NÓwproces
uwolnienia[energii–przyp.tłum.]reprezentujepodstawowąfunkcjęsystemunerwowego”.
Zasadastałościuważanabyłazawtórnąibędącąrozwinięciemwymaganym,abyorganizm
mógłradzićsobiezestymulacjąpochodzeniawewnętrznego(somatycznego)(Freud,Projectfor
aScientificPsychology,S.E.I,s.297).
WpóźniejszymczasiemyślenieFreudaotychdwóchzasadachpodlegałorewizji,alenie
istotnymzmianom.Wjegoostatnimsformułowaniuzasadainercjipozostajepierwszoplanowa.
PrzypisywanajestinstynktowiśmierciinazwanazasadąNirvany.Zasadastałościzostaje
wpewnymstopniuzastąpionazasadąprzyjemności,która,jakjejpoprzedniczka,uważanajest
zawtórną.ZasadaprzyjemnościmastanowićmodyfikacjęzasadyNirvany,którejprzeobrażenie
dokonujesięzasprawądziałaniainstynktużycia(por.przypisredakcji,S.E.,14,s.121).
40
