Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRZEDMOWA
XXIII
dajetylepoczuciasprawstwa,coprosteniszczenie.Nieprzypadkiemwandalizm
jestzazwyczajdziełemtych,którychwjęzykuniemieckimnazywasięhalbstarken,
czylipółsilni.Destrukcjadostarczaszybkich,bezpośrednichinaocznych(awięc
dostrzeganychtakżeprzezinnych)dowodówwłasnejskuteczności.Wkontekście
zachowańasocjalnychwartotemupoświęcićsporouwagi.Byćmożetuznajdzie-
mywyjaśnieniewieluniezrozumiałychzachowań.
Problemtrzecitosamokontrola.JanStanikotymwspomina,ale–mamwra-
żenie–niezbytdoceniatękwestię.Samokontrolatonietylkosprawaradzenia
sobiezpokusamiczyprzeszkodami.Tocoświęcejniżzagadnienieodraczania
gratyfikacji.Toproblemzasobówpoznawczychienergetycznych.Samokontrola
toprzecieżwyczerpującezadanieżyciowe.To,cowięcej,zadaniezżerającezasoby
ipoznawcze,ienergetyczne.Wyczerpaniezasobówsamokontrolinierazgrozi
katastrofą.Myślę,żeanalizującproblemzachowańasocjalnych,tegoaspektuza-
gadnienianiepowinnosiępominąć.Popierwszedlatego,żezasobyjednegoidru-
giegorodzajuzwyczajniesięwyczerpują.Toniejestprzypadek,żezwiększością
przejawówtakiejlubinnejutratysamokontrolimamydoczynieniawieczorami,
kiedyludziesązmęczeni,anawetwyczerpani.Kiedybrakenergii,kiedynasze
zasobyuwagi,pamięciiczyogólniejmówiąc,zasobyumysłowesąnadwerężone.
Podrugiedlatego,żeistniejąznaczneróżniceindywidualnedotyczącetempa
odnawianiazasobóworazpreferencjecodosposobówodzyskiwaniazasobów.
Dobrzewiadomo,żezasobyosobistenajłatwiejodzyskaćprzezseniprzezdo-
świadczanieemocjipozytywnych.Wiadomoteż,żezasobyłatwojestodzyskać
dziękidoświadczeniuspołecznegowsparcia.Rzecztylkowtym,ktolubcooraz
dlaczegojestźródłemtegowsparcia.Pamiętajmyjednak,żezarównootrzymy-
wanewsparciespołeczne,jakisamfaktodzyskiwaniazasobówmadlajednostki
takżewartośćnagradzającą.Potrzecie,zasobysamokontrolimożnatrenować.
Możnajepowiększaćprzezćwiczeniazodraczaniemgratyfikacji,przezradzenie
sobiezprzeszkodamiczypokusamioraznawieleinnychsposobów.Wartotę
wiedzęwykorzystać.
***
Byłobywielceniesprawiedliwe,gdybymzakończyłnaograniczeniach(choć
przecieżsłabościukrywaćniewarto),bopracatamadośćsilnychstron.Oczęści
znichbyłajużmowa,oinnychwartojeszczewspomnieć.Wmoimprzekonaniu
takącennąwartościąksiążki(pozadobrzeudokumentowanąerudycjąAutora)
jestproponowanymodelułomnejregulacjiosobowościasocjalnej.Toprzecież
wielowymiarowapróbapokazania,jakprostedefektysystemuregulacjizachowa-
niaprzekładająsięnatragicznewskutkachzachowania.Totakżepróbaopisania
mechanizmudomina,mechanizmudośćłatwegopoddawaniasięasocjalnym
