Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZWÓJPROCESÓWPOZNAWCZYCHIDORASTANIESPOŁECZNO-MORALNEAREGULACJAZACHOWANIA
29
dlapodmiotuznaczenieUsamiprzezsię”
,anie,jaktobyłowcześniej,jakoźródło
zyskaniamożliwychkorzyści.SamaobecnośćUinnych”wkontaktachinterperso-
nalnychstajesięnagradzająca.TakapostawawynikawięcnietylkozUinteresow-
nego”dostosowaniasiędodrugichosóbiwspółdziałaniaznimi,Ubyniepopsuć
możliwościzdobyciaoczekiwanejkorzyści”
,leczzrozwojurozumowegoirozwoju
uczućspołecznych,awięc:akceptacji(afirmacji)drugiejosoby,identyfikowania
sięznią,akceptacjigrupyjakowyodrębnionej,wspólnej(awięcrównieżwłasnej)
zbiorowościorazzlojalnościwobecdrugich.
Studium3,nazwanewskrócieUszukaniemaprobaty”(Uharmoniąinterper-
sonalną”),charakteryzujesiętym,żeczłowiekpostępujemoralnie,abybyćprzez
drugichakceptowany,lubiany,szanowany(Ufajnykolega”
,Udobrykumpel”
,Umiła
koleżanka”itp.).Dążywięcdozdobyciaaprobatyinnych.Zachowanianatym
etapieocenianerozumowoprzezpodmiotjakopożądaneczyoczekiwanetotakie,
któresprawiają,żeodczuwaonaprobatęinnychiczujesięwśródnichdobrze.
Możnatuwięcmówićodostosowaniusiędokonwencji(Uprzepisówdobrych
zachowań”),wzorów,wizerunków.Rozumowaocenazachowańwłasnychiin-
nychzaczynajużstopniowouwzględniaćintencje(Uchciałemdobrze,aleminie
wyszło”
,Uonchciałprzecieżdobrze,ale...”itp.).
Stadium4,nazwaneskrótowoUprawemiporządkiem”(Uzgodnościązpra-
wem”),charakteryzujesiętym,żewswoimmyśleniumoralnympodmiotzorien-
towanyjestnaustaloneregułyorazznaczenieporządkuspołecznegoiwagęauto-
rytetów.Ocenaoczekiwanych,prawidłowychczyaprobowanychprzezpodmiot
zachowańdokonywanajestzpunktuwidzeniawywiązywaniasięzprzypisanych
przeznormyobowiązków,współgraniazesposobamiutrzymywaniaspołeczne-
goporządkudlatakwłaśnierozumianegowłasnegodobraorazrespektowania
wagiiwartościautorytetów.Człowiekpostępujewięcetycznie,gdyżpopierasens
istnieniaprawa,którezawieraustalonenormy(legalizm),aswojesądyioceny
moralneferujenapodstawieowychnormprawnychimoralnychorazwzorców
iwartościpochodzącychodważnychspołecznieautorytetów,awreszciezpunktu
widzeniaefektówijakościodgrywanychprzezsiebieiinnychrólspołecznych.
JakwykazująDuskaiWhelan(1975),pomiędzykonwencjonalnymapostkon-
wencjonalnympoziomemmożewystąpićpewneUprzejściowezawirowanie”
,które
dotyczyludzioceniającychporządekimechanizmyspołecznewobrębiestadium
czwartegojakozbytarbitralne–Uodhumanizowane”
,aktórzynieodkrylijeszcze
uniwersalnychzasadmoralnych,charakterystycznychdlapoziomutrzeciego.Styl
zachowaniatychludzimacharakterkontestacyjnyialienacyjny,sprowadzający
siędopostawyUbądźsobą”
,Uróbswoje”
.
Uwagizgłaszaneprzezteautorkisąpróbąkulturowej,socjologicznejin-
terpretacjitegozagadnienianaprzykładzieruchuhippisówkońcalat60.
