Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
PSYCHOLOGIASĄDOWA
Uważasię,żeprzedstawioneetapynastępująkolejnoposobie,zawszejednak
zachodząpomiędzynimisprzężeniazwrotne.Trafnie,przejrzyścieiesencjonal-
nieetapytecharakteryzująHolliniwspółpracownicy(2004,s.43in.).
Podczaspierwszegoetapudanaosobaodbieraróżnesytuacyjnewskazówki,
kodujejenapoziomiepoznawczym,anastępnieposługujesięnimiwceluzin-
terpretowaniapóźniejszychsytuacji.Badaniawykazały,żewskazówkipewnego
typusązapamiętywanelepiejniżinne.Teotrzymanenajpóźniej(tzn.podkoniec
interakcji)orazbardziejistotne(tzn.mającewiększeznaczenieosobistedlada-
negoczłowieka)przywoływanesąznajwiększądokładnością.
Interpretacjarzeczywistościnadrugimetapiemodelowegoprocesupolega
nakształtowaniuosobistejreprezentacjiumysłowejdanejsytuacji.Następujewięc
tuprzypisywanieUinnym”intencjikierującychichzachowaniemorazuświado-
mieniesobieprzyczyndanegowydarzenia.Podobniejakwprzypadkuposługi-
waniasięinformacjamizgromadzonymiwwynikubezpośrednichwskazówek
społecznych,natymetapieinformacjepochodzącezuprzedniegodoświadczenia
(egzystującewformieschematówiskryptówosobistych)sąekwiwalentnieifunk-
cjonalniewykorzystywanewcałościowymprocesietejrozumowejinterpretacji.
Owestrukturypamięci(schematyiskrypty)sąindywidualnymimodelamiświata,
którewywierająinterakcyjnywpływnapostrzeganieprzezczłowieka,organizo-
wanieizapamiętywanieinformacjispołecznych3.
Natrzecimetapiezostajewybranycellubpożądanyskutektejwłaśniesytu-
acji.DanaosobaUwnosizesobą”dosytuacjispołecznychwłasnesystemyorien-
tacjiimotywacji,cozkolei–wespółzczynnikamiokolicznościowymi,takimijak
stanemocjonalny,indywidualnawrażliwośćpercepcyjnaitympodobne–wywie-
rawpływnawybórcelulub(i)naantycypacjęskutku.
Pouświadomieniusobiecelulub(i)antycypacjiskutkunaczwartymetapie
badasięioceniamożliwereakcjeorazzachowania.Jesttowięcetapzaczerpnię-
ciazwłasnejpamięciposiadanychzasobówzachowań(reakcji),jakimijednostka
dysponuje.Mogątobyćprogramysekwencyjne(Udłuższe”strukturyzachowania)
lubkrótkienawykowe(reakcje).
Naetapiepiątymnastępujerozstrzygnięcie,tojestpowzięciedecyzjiowy-
borzetejwłaśniereakcji(zachowania).Etapszóstytouruchomieniedziałania4.
3WartowtymmiejscuzaakcentowaćzindywidualizowanieosobniczeUobróbki”interpreta-
cyjnej,którapodlegauwszystkichtymsamymformalnymprawompsychologicznym,lecztreścio-
wojestzróżnicowanastosowniedoodmiennościkonkretnychdoświadczeń.
4
Celmożebyćświeżosformułowanywreakcjinapotrzeby(wsytuacji)bądźwydobyty
zpamięci.Abywybraćwłaściwąwedługsiebiereakcję,oceniasięmożliwościrozwojuwydarzeń,
biorącpoduwagęróżnorodneczynniki,doktórychnależą:przewidywanyefekt,postrzeganasku-
teczność,prawdopodobieństwosukcesuwyznaczonegonaetapietrzecim,jegofunkcjonalność
(czyteżUodpowiedniość”)orazłatwość(Uekonomiczność”)osiągnięcia.Wkońcuwybranyrodzaj
zachowaniawprowadzasięUwczyn”
.
