Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
LazarusaiFolkmanpoznawczo-transakcyjnyparadygmatstresu...
29
wniejuczestniczącą,aniewłaściwościobiektywneosobyczyotoczenia.Sam
Lazarus(1980)określaswojepodejściejakopoznawczo-fenomenologiczne.
Dalej,odwołaniedozasobówosobistychiichobciążeniaczyprzekroczenia
implikujezakłócenierównowagimiędzyzasobamiawymaganiami.Wresz-
cie,elementemocenypoznawczejprzesądzającymouznaniusytuacjizastre-
sowąjestzagrożeniedladobrostanu,czyraczejpoznawczeodzwierciedlenie
tegozagrożenia.Tenostatnielementwprowadzadopoznawczejdefinicji
treścinawiązującedoemocjonalnychskładowychzjawiskastresu.
Transakcjastresowamożebyćujmowanawoceniepierwotnejjako:
(1)krzywda/strata(harm/loss),(2)zagrożenie(threat)lub(3)wyzwanie
(challenge).Pierwszaocenadotyczyjużpowstałejszkodywpostaciutraty
wartościowychobiektów,jakzdrowie,pozycjaspołeczna,bliskaosoba.Za-
grożenieodnosisiędostrat,którejeszczeniepowstały,alemożliwewprzy-
szłościiaktualniepodmiotjeantycypuje.Wyzwanierównieżmacharakter
antycypacyjny,aledotyczysytuacji,wktórychmogąnastąpićzarównoszko-
dyistraty,jakikorzyści.Zkażdąztychocenzwiązanecharakterystyczne
dlaniejemocje.Wprzypadkukrzywdy/stratytozłość,żal,smutek;zagro-
żeniutowarzysząstrach,lęk,martwieniesię.Obrazemocjonalnywyzwania
jestbardziejzłożonyiobejmujezarównoemocjenegatywne,podobnedoto-
warzyszącychzagrożeniu,jakipozytywne-nadzieja,zapał,podekscytowa-
nie,rozweselenie.Ambiwalencjęemocjonalnąwyzwaniailustrujezdjęcie1.2.
ZDJĘCIE1.2
Ambiwalentneemocjewsytuacjiwyzwania(zarchiwumautorki).