Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
Zakresiorganizacjawiedzyjako
kryteriumdefiniowaniaekspertów
Badaniaprowadzoneprzezpsychologówpoznawczychpokazały,żewiedzę
ekspertówilaikówróżnikilkaistotnychelementów.Pierwszyminajbardziej
oczywistymjestjejzakres-ekspercimająwiedzębardzoobszerną,leczogra-
niczonądookreślonejdziedziny.Ichwiedzęwyróżniatakżejejorganizacja.
Jestonauporządkowananaróżnychpoziomachabstrakcji,copozwalaeksper-
tomoperowaćnapoziomieszczegółówlubogólnychzasad,wzależnościod
wymogówzadania.Charakterystycznadlawiedzyekspertówjestrównieżpro-
ceduralizacja,którazwiększasprawnośćwykonywanychzadańprzyjednocze-
snymutrzymaniudostępudowiedzydeklaratywnej.Pozwalaonaekspertom
efektywnieplanować,monitorowaćikorygowaćswojedziałania.Teilościowe
(zakreswiedzy)orazjakościowe(organizacjaisposóbwykorzystaniawiedzy)
różnicewfunkcjonowaniupoznawczympowodują,żeekspercizwykleroz-
wiązująproblemyzeswojejdziedzinyszybciejiefektywniejniżlaicy(Nęcka,
OrzechowskiiSzymura,2008;Sternberg,1995;Tashman,2013).Nieoznacza
tojednak,żeniepopełniająbłędów.Paradoksalnie,zaletywiedzyekspertów
czasamimogąstanowićjejograniczenia,powodującmniejsząelastyczność
ipomijanieinformacjiistotnychwrozwiązywaniuniektórychproblemów.
1010„Porcjowanie”informacji
Badaniadotyczącewiedzyeksperckiejpokazują,żepojemnośćpamięcirobo-
czejekspertówwcaleniejestwiększaniżpojemnośćpamięciroboczejlaików
(Feltovitch,PrietulaiEricksson,2006).Potrafiąoninatomiastefektywnie
zmieniaćorganizacjęzapamiętanegomateriału,wtensposóbprzechowu-
jącwięcejinformacji.Zamiastzapamiętywaćpojedynczeinformacje,łącząje
wwiększeporcje(chunks).Ideętakiegozapamiętywaniatreściprzedstawił
GeorgeMiller(1956)wsłynnymartykuleo„magicznych”siedmiu(+/-2)
porcjachinformacji,któremożepomieścićpamięćkrótkotrwała.
