Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
CZĘŚĆPIERWSZA:KIMSĄEKSPERCI
Wyjaśniającproceskonstruowaniaporcji,podawałonprzykładzadania
polegającegonazapamiętaniuciąguliterfbiibm.JeżeliktośznaskrótyFBI
iIBM,możeułatwićsobietozadanie,tworzączpodanychliterdwieporcje
informacji,czylizapamiętaćdwaskróty,zamiastsześciuosobnychliter.Ten
procesmajednakswojeograniczenia-strategiaporcjowaniajestnajbardziej
skutecznawtedy,kiedyprzedstawioneinformacjemożnasensowniepołą-
czyć.Pokazujątoklasycznebadanianadzapamiętywaniempołożeniafigur
naszachownicyprzezszachowychekspertówipoczątkującychgraczy(Chase
iSimon,1973).Wtychbadaniachobugrupomuczestnikówpokazywano
rysunekszachownicyzułożeniemfigurwtypowychszachowychpozycjach,
którenastępniemieliodtworzyć.Różnicamiędzypoczątkującymiieksperta-
mibyłaogromna;pierwsizapamiętywaliprawidłowopołożenietylkojednej
trzeciejfigur,podczasgdydrudzy-prawiewszystkich.Kiedyjednakobu
grupomuczestnikówbadaniapokazywanoszachownice,naktórychfigury
ułożonoprzypadkowo(bez„szachowego”sensu),ekspercizapamiętywaliich
położenietaksamosłabojakpoczątkujący.
Koncepcjaporcjowaniatłumaczy,dlaczegoeksperciłatwiejzapamiętują
informacjezeswojejdziedzinyniżlaicy,jednakwynikipóźniejszychbadań
nasunęływątpliwościcodosłusznościzałożenia,żeteporcjesąprzecho-
wywanewpamięciroboczej(GobetiSimon,1996;Guida,Gobet,Tardieu
iNicolas,2012).Jeżelitorzeczywiścieprawda,toczęśćtychstrukturpo-
winnabyćusuwanawwynikupojawianiasięnowychporcjiinformacjilub
obciążeniapamięciroboczejzadaniemzakłócającym.
Kolejnebadanianadekspertamiszachowymi(Charness,1976)pokazały
jednak,żewłaściwiezapamiętywalioniułożeniefigur(porcjeinformacji)na
szachownicy,nawetjeżelimiędzyichprezentacjąaodtwarzaniemwykonywali
zadaniaangażującepamięćroboczą(liczenie,rysowanieabstrakcyjnychfigur,
rotacjeumysłowe).Tewynikiświadcząotym,żeporcjeinformacjisąszybko
przenoszonedopamięcidługotrwałej,atymsamymwprzypadkuekspertów
jestonazaangażowanawzadaniawykonywanewpamięciroboczej.Fernand
GobetiHerbertA.Simon(1996)uważali,żejesttomożliwe,ponieważpa-
mięćdługotrwałaekspertówzawierastrukturywiedzy-szablony(templa-
tes),którepozwalająnakodowanieiprzechowywanieinformacji.Szablony
sąbardziejrozbudowaneiskomplikowaneniżporcjeinformacji.Składająsię
zestałychelementów,alemogąbyćuzupełnianeododatkowe.
K.AndersEricssoniWalterKintsch(1995),próbującwyjaśnićcharak-
terystycznedlaekspertówwspółdziałaniepamięciroboczejidługotrwałej,
zaproponowalikoncepcjędługotrwałejpamięciroboczej(longtermwor-
kingmemory,LTWM).ZadaniemLTWMjestutrzymanieczasowegodostępu
doinformacjizpamięcitrwałej(Nęckaiin.2006).Jednakuruchomienie
LTWMwymagaspełnieniatrzechwarunków.Popierwsze,jednostkamusi
