Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
12
(2)specyficznych,własnych,celowychaktywnościpodmiotu,wymagającychzaangażo-
waniawoliiwysiłku.
Podmiotowośćosiągawięcuposzczególnychludzimniejszylubwiększystopieńdojrza-
łości.
Teza2
Kształtowaniesiępodmiotowościwymagaprzezwyciężeniawielupierwotnychograniczeń,
związanychzuniwersalnymiwłaściwościamipsychiki,odktórychniktniejestwolny.
Teza3
Najpoważniejszeograniczeniapodmiotowościwiążąsięz:
(1)brakiemwglądówwsamegosiebie–nieświadomościątego,codziejesięwpsychi-
ce,iregułrządzącychwłasnymzachowaniem(codotyczynietylkowiekuniemowlęcego,
alecałegożycia)oraz
(2)koniecznościąobronysamegosiebieprzedrozmaitymizagrożeniami(obronyprzy-
bierającejnaderczęstoformynieuświadomioneiirracjonalne).
Teza3a
Kłopotyzwglądamiwsamegosiebieipoznawcząkontroląnadsamymsobąwynikają
zpierwotnegoegocentryzmu:niezdolnościdostrzeganiaperspektywinnychniżwłasna,
atakżezegocentryzmuwtórnego,pochodnegoodautomatycznychregułszczególnejkon-
centracjiuwaginawłasnychpotrzebach.
Teza3b
Podstawowe,obronno-adaptacyjnepotrzebyczłowiekawymuszająkoncentracjęnazagro-
żeniachizachowaniachukierunkowanychnaichlikwidację–ograniczajątymsamym
skupianieuwaginapotrzebachwyższychipozaosobistych.
Teza4
Podstawowymwarunkiemkoniecznymprzezwyciężaniaograniczeńnadrodzedoformo-
waniasięwłasnejpodmiotowościjestzdolnośćdoautorefleksji–niejesttojednakwaru-
nekwystarczający:potrzebnajestjeszczewolawykorzystywaniatejzdolności.
Teza5
Donajbardziejistotnychdlarozwojupodmiotowościefektówuprawianiaautorefleksji
trzebazaliczyć:
(1)rozwójwiedzyosobiejakounikalnejjednostce(samowiedzy),
(2)formowaniepożądanychwizjiwłasnejosoby,świataiwłasnychrelacjizeświatem
(ideałów)oraz
(3)kształtowaniesięwyartykułowanych,samodzielniedookreślonychiuznanych
zawłasne,kryteriówrozumieniadobraizła,służącychidentyfikowaniuichprzejawów
wżyciucodziennym(poznawczychstandardówwartościowania).
Teza6
Rozwójpodmiotowościmazwiązekzrozwojemmoralności.Wsferzepierwotnejregula-
cjiautomatycznejdominująmechanizmyzabezpieczaniawłasnychpodstawowychpo-
trzeb,atoczęstoprowadzidobezwiednegolubświadomegopogarszaniasytuacjiinnych.
Wrazzrozwojemintelektuipochodnejodniegozdolnościdodecentracji(dostrzegania