Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZ|AŁ1.SPO$TRZEGAN|EEURO$|EROTPRZEZ|NNYCH…
gdziedotądpanowałaniewiedzaichaos”(s.30).Badaniaprowadzonenadprocesami
spostrzeganiaspołecznego(Kahneman,2012;MacraeiBodenhausen,2001)pokazują,
żeludziebardziejceniąsobieoszczędnośćiszybkośćniżtrafnośćtworzonychsądów.
Zgodniezmetaforąskąpcapoznawczego(cognitivemisermodel)wszędzietam,gdzie
tomożliwe,ludzieanalizujądanennaskróty”.
Podsumowując,korzystaniezeschematówpoznawczychjestfunkcjonalne,ponie-
ważpozwala:(1)minimalizowaćnapięciewynikającezniepewnościdotyczącej
zachowańpartnerówinterakcji(pytanie:czykontaktznimimożepomóc,czyraczej
zaszkodzićwrealizacjiplanów?)oraz(2)redukowaćzbytdużązłożonośćinformacji
podczaswnioskowaniaoprzyczynachichzachowań.
1.2.3.PROCE$FORMOWAN|A$TEREOTYPOWEGOOBRAZUEURO$|EROTY
26
Uczącsięjęzyka,ludzie,opróczznaczeniasłów,dowiadująsię,wjakisposóbnależyje
zesobąwiązać.Wiedzaoświeciejestprzechowywanawpamięcinwpostacizhierar-
chizowanejstrukturysieciowej,składającejsięzpunktówwęzłowychiwiążącychte
węzłyrelacji”(Nęcka,OrzechowskiiSzymura,2007,s.126).Dwapołączonezesobą
pojęcia(węzły),np.smutek-płacz;samotność-smutek;samotność-płacz,charaktery-
zujewielośćrelacji,coodpowiadawspólnociecechwskazanychpojęć.Wpodanym
przykładziewłaściwościąłączącąsamotnośćzpłaczemjestsmutek.
Pobudzeniedowolnegofragmentusiecisemantycznejrozchodzisięwzdłużlinii
łączącychspokrewnionewęzły.Naprzykładwychowawcyproszeniopodanietrzech
pierwszychsłówkojarzącychsięzterminemnsierota”podają:lenistwo,egoizmibrak
wiarywsiebie.Dlaodmianyrówieśnicywtymsamymzadaniuwskazująnastępują-
ceatrybuty:smutek,zamknięciewsobieiskromność(Sajkowska,1999).Niektóre
powiązaniamiędzywęzłamimającharakterpobudzający,ainnehamujący,cołącznie
dajesiećsprzężeńzwrotnych,wpływającychostatecznienatreśćtworzonychrepre-
zentacjiświataspołecznego.
Wświetlekoncepcjikoneksjonizmupoznawczegonstereotypy,cechyizachowania
reprezentowanewpamięcijakowzajemniepowiązanewęzłysieci.Rozprzestrzenia-
niesiępobudzeniamiędzywęzłamijeststerowaneprzezpozytywneinegatywneaso-
cjacje,cosprawia,żewęzłynietylkomogąwłączać,lecztakżewyłączaćsąsiadujące
punkty”(KundaiThagard,1996,s.285).ZivaKundaiPaulThagardpodkreślają,
żeformowaniesięobrazuinnejosobyjestzeswejnaturynholistyczne”,cooznacza,
żenpołączeniazaobserwowanychinformacjiwłączaneiwyłączanerównocześnie,
tworząctenobrazwspólnie”(s.286).
Wpływstereotypównaprocesformowaniaobrazuinnejosobyjestszczególnie
silny,gdydocierającedoobserwatoradanewieloznaczne,ajejpostępowanie-diag-
nostycznewodniesieniudoocenianejwłaściwości.Wzbudzonystereotypdecyduje
wówczasokierunkuinterpretacjizachowańpartnerainterakcji.Dlategoeurosierota
płaczącawklasieszkolnejmożezostaćocenionajakobardziejnieszczęśliwaniż