Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.PROCE$$TEREOTYP|ZACJ|EURO$|EROT
danych,którychźródłemwcześniejszeobserwacjeokreślonegoobiektu.Wiedząc,że
Krzyśpodczaszajęćstarasiępomagaćrówieśnikom,nauczycielmaprawooczekiwać
podobnychzachowańwanalogicznychsytuacjach.Jegoprzypuszczeniejestzasadne,
ponieważnapodstawieobserwacjisiebieiinnychludziuczymysię,żezachowania
przyszłepodobnepodwzględemtreściistrukturydozachowańprzeszłych,oile
istotnydlanichkontekstsytuacyjnynieuległpoważnejzmianie.
Dlaodmianyźródłemreprezentacjikategorialnychinformacjedotycząceprzyna-
leżnościobiektudookreślonejklasylubgrupy.Wprzypadkucałkowitegobrakudanych
natematpartnerainterakcjiobserwator,wtrakciepierwszegokontaktu,jestwstanie
określićjegopłeć,wiekorazrasęinatejpodstawieutworzyćwmiaręspójnyobraz
interlokutora.Wklasieszkolnejnauczycielzdużowiększymprawdopodobieństwem
uzna,żeKrysiajestdzieckiempłaczliwymiwycofanym,aGrzesiek-aroganckim
inadpobudliwym,dowiadującsię,żepierwszejesteurosierotądziewczynkąwwie-
ku6-7lat,adrugie-eurosierotąchłopcemwwieku11-12lat(VanHoutte,2004;
KwiecieńiTrusz,2010;Lander,2011;TrusziKwiecień,2012,2013).
Charakteryzującinnych,ludziebardzoczęstokorzystająznajbardziejdostępnych
wdanejchwilischematówklasyfikacji(Augustinosiin.,2014;FiskeiTaylor,2008;
Jones,1991;Moskowitz,2009).Osobyprzypisywanewtensposóbdookreślonych
gruplubkategoriispołecznychspostrzeganejakopodobnedosiebieorazdopro-
totypugrupy,tj.egzemplarzanajbardziejdlaniejtypowego.Jednocześnieróżnice
międzygrupowewyolbrzymiane.
Innymisłowy,kategoryzacjewzmacniająznaczeniejednychdanychkosztem
drugich,prowadzącdoheterogenizacjiobrazugrupuprzywilejowanychorazhomo-
genizacjiobrazugrupstygmatyzowanych.nPewneinformacjedotyczącekonkretnych
jednostekgubiąsię,alekategoriapozwalaprzyjąćzałożenie(częstobłędne),żekażdy
członekgrupyposiadazespółcechtypowychdlatejgrupy”-podkreślająMonica
BiernatiJohnDovidio(2008,s.97).Ztegowzględunauczycielmożezakładać,że
większośćeurosierottodziecismutne,wporównaniuzresztąrówieśników,których
zachowaniazmieniająsięwzależnościodkontekstusytuacyjnego.
1.2.PROCESSTEREOTYP|ZACJ|EuROS|EROT
Nawykowewiązanieterminuneurosierota/eurosieroctwo”zokreślonymzestawem
atrybutówpozwalaprzyjąć,żekorzystanieznichautomatyczniewzbudzauobser-
watorówschematdanejgrupyspołecznejlubcechy.ZdaniemBogdanaWojciszke
(2011)schematypoznawczetonpodstawoweelementywiedzyoświeciespołecznym”,
rozumianejakonorganizacjanaszychuprzednichdoświadczeńzjakimśrodzajem
zdarzeń,osóbczyobiektów”(s.73).
Zakodowanawschematachwiedzamacharakterogólnyiwyabstrahowanyzkon-
kretnychwłaściwościobiektów,doktórychsięodnoszą.Dlategoschematygrup,np.ste-
reotypeurosieroty,lubschematycech,np.eurosieroctwa,niezawierająwszystkich
21