Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
Częśćpierwsza:Mediapublicznewsystemachmediów
odsetekanalfabetyzmuwspołeczeństwach,byłyniższeniżwkrajachmodelu
liberalnegoczydemokratycznegokorporacjonizmu.Prasapozostaławstadium
elitarnym,zewzględunawymaganiaczytelników,doktórychtrafiała(lepiej
wykształconychopewnychaspiracjachpolitycznych,możliwościachwpływu).
Czynnikiem,którywzmacniałtakąsytuację,byłsłabyrozwójgospodarczy,prze-
kładającysięnamniejszyrozwójusługreklamowych,azarazemalternatywne
źródłafinansowaniamediów,którepozwoliłybyredakcjomuwolnićsięod
patronów.Wszechobecnyklientelizmdoprowadziłdowykształceniasięścisłych
relacjipomiędzyelitamipolitycznymiaelitamidziennikarskimiipraktykin-
strumentalnegotraktowaniamediów.TakżeKościółkatolickiwtychpaństwach,
wktórychmiałdominującąpozycję,utworzyłwielemediówkatolickich,osilnej
pozycjinarynkachkrajówśródziemnomorskich.Ograniczonyrozwójmediów
masowychiichlicznepowiązaniazinstytucjamiwładzysprawiły,żeprofe-
sjonalizacjazawodudziennikarzaczęstobyłananiskimpoziomie.Brakowało
niezależnychorganizacjibranżowych,którewpływałybynaśrodowisko,aby
tworzyćwspólnestandardyetykizawodowej.Niepowstawałysuwerenneorgany,
którezajmowałybysięmonitorowaniemrynkumedialnego(pewnymwyjątkiem
natymtlejestjedynieFrancja).WHiszpaniidodziś,mimouchwaleniaustawy
z2010roku,którapowołałam.in.niezależnąradęds.mediówaudiowizualnych,
niepowstałajednainstytucjakontrolującarynekmediówwcałympaństwie.
Zdecyzjiopowołaniuradyaudiowizualnejwycofanosię,ajejkompetencje
przejęłainstytucjazajmującasięochronąkonkurencji(LaComisiónNacional
delosMercadosylaCompetencia,KrajowaKomisjads.RynkuiKonkuren-
cji).Autonomiadziennikarzybyłaczęstoograniczanazewzględunatradycje
autorytarneikapitałpaństwowywniektórychagencjachinformacyjnychlub
ważnychpodmiotachmedialnych.Dodatkowymproblemembyłaróżnorodność
językowaikulturowa,zwłaszczawHiszpaniiiweWłoszech,couniemożliwiało
przezdługiczaspowstaniegazetogólnokrajowych,operującychoficjalnąformą
językanarodowego.Dopieropowstanieradiaitelewizjiwpewiensposóbdopro-
wadziłodounifikacjijęzykowo-kulturowej,upowszechniającokreślonydialekt
jakojęzykoficjalny.NapołudniuEuropyradioitelewizjastałysiępierwszymi
mediamimasowymi.Podziałmediówpodwzględemideologicznymwynikałtu
zkoleizlicznychkonfliktówpolitycznychispołecznych,atakżezinstrumen-
talnegopodejściadomediów.Mediaczęstoangażowałysięwspory,stawały
sięstronąlubconajmniejsympatyzowałyzokreślonąopcjąpolityczną.Współ-
cześniemediaskupiająsięprzedewszystkimnakwestiachpolitycznych(stądna
przykładmniejszapopularnośćtabloidównatychrynkach).Państwoprowadzi
politykęinterwencjonistyczną,alepolaryzacjapolitycznaspołeczeństwaoraz
wpływylicznychgrupinteresuczęstouniemożliwiająskuteczneoddziaływanie
namedia.
