Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
4
Badaniaobrazowe–ryzykoiochrona
4.7.
Badaniarentgenowskie(falaelektromagnetycznawzakresie
promieniowaniajonizującego)
UstawaPrawoatomowedefiniujeczteryrodzajeekspo-
zycjimedycznej:
•osóbpoddawanychbadaniomdiagnostycznym,zabie-
gomlubleczeniu;
•osóbpoddawanychbadaniomprzesiewowym;
•osóbuczestniczącychweksperymentachmedycznych
lubbadaniachklinicznych;
•opiekunów.
.Korzyścizdiagnostykiobrazowej,zabiegówlubleczenia
polegająnauzyskaniuobrazówpozwalającychodpowie-
dziećnapytaniezawartewskierowaniulubnaskutecz-
nymprzeprowadzeniudanegozabiegu.
.Korzyścizbadańprzesiewowychpolegająnazmniejsze-
niuumieralnościwokreślonejgrupiespołecznejzokreś-
lonejprzyczynyklinicznej.
Podstawoweczynnikiryzykazwiązanezobrazowaniem
rentgenowskim
•Promieniowanejonizujące
•Donaczyniowepodanieśrodkówkontrastujących;
•Inwazyjnośćtechnikiwykonywaniaprocedurnaczynio-
wych(nakłucietętnicy,cewnikowanieukładunaczy-
niowego)
.ZasadaALARApowinnabyćstosowanadowszystkich
czynnikówryzyka:dawkipromieniowania,dawkiśrodka
kontrastującego,inwazyjnościprocedury.
TABELA4.4.
Zdjęcie
(radiografa)
Prześwietlenie
(fluoroskopia)
Tomografa
komputerowa
METODYOBRAZOWANIARENTGENOWSKIEGO:
METODA
ZASTOSOWANIAIDAWKI
RTGklatkipiersio-
wej,mammografa
Badanieprzewodu
pokarmowego,ra-
diologiazabiegowa
(wtymangiografa)
Obrazowanie
warstwowe
ZASTOSOWANIA
CZĘSTE
Małe,najwyżejrówne
dawcedokilkudni
ztłanaturalnego
Bardzoduże,czasami
równedawcekilku
lubkilkunastulat
ztłanaturalnego
Średnie,równe
kilkudziesięciu
dokilkusetzdjęciom
DAWKI
.Zawartośćinformacyjnauzyskiwanychobrazówzależy
odzastosowanejtechnikiiwartościustawionychparame-
trów.Przykładowonazdjęciuklatkipiersiowejwykona-
nejtechniką„miękką”(niższewartościnapięcia)dobrze
widaćpolapłucne,asłabotkankimiękkieikości.Zdjęcie
wykonanetechniką„twardą”(wyższewartościnapięcia)
uwidocznicałykręgosłupizróżnicujetkankimiękkie.
Dlatego,wtreściskierowania,ważnejestokreślenie
celubadania,boodtegozależyustawianieparametrów
ekspozycji.
.ObecniewUSAikrajachUniiEuropejskiejwykonujesię
ok.800badańradiologicznychroczniena1tys.miesz-
kańcówwpopulacjiosóbdorosłych.
.Ryzykochorobynowotworowejupacjentównarażonych
naekspozycję10–100mSvniejestjednoznaczne–wtej
grupieznajdujesięwiększośćbadańTK,szczególnie
wielofazowych,badańnaczyniowychzwiązanychzza-
biegamiterapeutycznymiwewnątrznaczyniowymioraz
badańizotopowych,główniekardiologicznychiPET
(positronemissiontomography–pozytonowatomografia
emisyjna).
Panujeprzekonanie,żeprzydawkach10-100mSvwy-
stępujeniecozwiększoneryzykozachorowanianabia-
łaczkęlubnowotwórzłośliwy.
.Powszechnieprzyjmujesię,żedawka1000mSv(1Sv)
wiążesięzok.5-procentowymwzrostemwystępowania
nowotworów.Obciążeniepacjentówtakwysokądawką
wdiagnostyceobrazowejwzasadzieniewystępuje.
.Powyższedaneprzemawiajązatym,żebadaniazapo-
mocąradiologiikonwencjonalnejnależądowzględnie
bezpiecznych.
.Nanajwyższąrozwagęzasługująskierowaniachoregona
badania,wczasiektórychdawkapromieniowaniajoni-
zującegowynosiok.10ipowyżej10mSv(TK,niektóre
badaniaizotopowe,PET,angiografia).
.WUSA,gdzieroczniewykonujesięok.70mlnbadań
TK,ukazałysiędoniesienia,żeok.2%nowotworów
złośliwychwciągurokumożebyćnastępstwemwykony-
wanychbadańTK.
.Wzwiązkuztymniezalecasięwykonywaniabadań
rentgenowskich,jeśliichwynikniebędziemiałwpływu
nawybórpostępowaniaterapeutycznego.Wskazanejest
natomiastupewnieniesięprzezlekarzaprowadzącego,
czypacjentniemiałwykonanegoidentycznegobadania
niedawno,idotarciedojegowyniku,atakżeunikanie
zbytczęstychbadańkontrolnych,szczególniejeśliniesą
oneuzasadnioneprzebiegiemchoroby.
Szczególnejochronieradiologicznejpodlegająkobiety
wokresierozrodczym,płódorazdzieciimłodzież.
