Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.SytuacjaprawnamajątkuKościołaprawosławnegowPolscewlatach1918–1991
snościąKościołaprawosławnego.Przyczymwmomencieopublikowania
wspomnianegodekretu,władzeniepodległejPolskiniewydałyżadnego
aktunormatywnego,napostawiektóregoKościółprawosławnytraciłby
prawowłasnościdoposiadanychprzezniegomajątkówruchomychczy
nieruchomych14.Naodnotowaniezasługujerównieżocenadekretudo-
konanaprzezradcęprawnegoKancelariiSynodalnejKościołaprawosław-
negoKonstantinaNikołajewa.Twierdzion,namocywspomnianego
dekretuprawiecałymajątekcerkiewnywtzw.Kongresówcezostałprze-
jętywzarządpaństwowy15.Okoliczność,wdekreciezabrakłowskaza-
niaterminutrwaniazarządupaństwowegooraztrybuodzyskaniategoż
majątku,uzasadniastwierdzenie,żewładzepaństwowepierwotnienie
miałyzamiarudopuścićdopowrotutegomieniawręcewłaścicieli16.
PozajęciuprzezwojskapolskieziemnawschódodBuguustanowio-
nonawschodnichterenachZarządCywilnyZiemWschodnich,napod-
stawierozporządzeniaKomisarzaGeneralnegoZiemWschodnichzdnia
22października1919r.17Wszystkieświątyniewyznaniaprawosławnego,
przerobionezezlikwidowanychkościołówikaplicwyznaniarzymskoka-
tolickiego,przekazanozgodniezpierwotnymprzeznaczeniemducho-
wieństwurzymskokatolickiemu18,natomiastpozostałenieruchomości
miałyzostaćprzejęteprzezZarządDóbrPaństwowych.Kolejnymaktem
prawnymingerującymwkwestiewłasnościm.in.Kościołaprawosławne-
gobyłaustawazdnia17grudnia1920r.oprzyjęciunawłasnośćpaństwa
ziemiwniektórychpowiatachRzeczypospolitejPolskiej19.Swoimzasię-
giem,próczdóbrkościelnych,objęłarównieżdobraskarburosyjskiego,
dobranależącedoczłonkówdynastiirosyjskiej,jakrównieżdobraskarbo-
wenadawaneprzezwładzerosyjskie(majoraty).Szczególniedużokon-
14
H.Świątkowski,WyznaniareligijnewPolscezeszczególnymuwzględnieniemichstanuprawnego,
cz.I,BibliotekaPrawnicza,Warszawa1937,s.152.
15
K.N.Nikołajew,PrawowojepołożenijecerkwiwPolszeijejaimuszczestwiennyjaprawaztoczkizrie-
nijaadministratiwnojpraktyki,WydawnictwoTypografiiSynodalnej,Warszawa1929,s.19.
16
S.Kiryłowicz,ZdziejówPrawosławiawIIRzeczypospolitejPolskiej.Niektóreproblemynatlepolity-
kiwyznaniowejpaństwa1918–1939,WiadomościPAKP
,Warszawa1986,s.44.
17
RozporządzenieKomisarzaGeneralnegoZiemWschodnichzdnia22października1919r.
(Dz.Urz.ZCZWNr25,poz.256).
18
Interpretacjarozporządzeniapozostawiałaniejasność,czyzostałyobjętejegopostanowie-
niamirównieżnieruchomościnależącedoKościołagreckokatolickiego.Zgodniejednakzorzecze-
niemSąduNajwyższegozdnia22września1936r.zwrotUrzymskokatolicki”dotyczywtymprzy-
padkurównieżKościołagreckokatolickiego(ZOSN1936,nr11,s.1000in.).
19
Ustawazdnia17grudnia1920r.oprzyjęciunawłasnośćpaństwaziemiwniektórychpo-
wiatachRzeczypospolitejPolskiej(Dz.U.z1921r.Nr4,poz.17).
24