Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.SPECYFIKAWYKONYWANIAZAWODUNAUCZYCIELA
21
nadawcymająwstosunkudopracownikatakiewymagania,którychniejeston
wstaniespełnićmówimyoprzeciążeniurolą,którewiążesięzespadkiemmo-
tywacjidopracy,wzrostemabsencji,atakżemawpływnajakośćpodejmowa-
nychdecyzjiorazrelacjeinterpersonalnemiędzypracownikami(Terelak,1999;
Ratajczak,2000).
Należypodkreślić,żestreswpracymożebyćgenerowanyprzezkilka
czynnikówjednocześnie,takprzezfizyczne,jakispołeczneśrodowisko(Levi,
FrankenhauseriGardell,1982).
Koniecznośćwchodzeniawrelacjezinnymiludźmi,zarównozpodopiecz-
nymi,jakiwspółpracownikamiwpracynauczycieliwiążesięzdoświadczaniem
różnorodnych–pozytywnychinegatywnych–emocji.Teoriapracyemocjo-
nalnej(ang.emotionworktheory)zakłada,żewprofesjachpomocowych,do
którychzawódnauczycielasięzalicza,kontrolawłasnychemocjiidopasowa-
nieichdospecyficznychpotrzebodbiorcysąwpisanewrolęzawodową(Zapf,
2002).Mająonebezpośrednieprzełożenienajakośćpracyiskutecznośćpro-
fesjonalisty(Chang,2009).Niektórzyludziewydająsięposiadaćpredyspozycje
dosilniejszejreakcjinaokreślonewarunkisytuacji,innidosłabszej(Gable,Reis
iElliot,2000).
Wśródnajistotniejszychczynników,którerzutująnafunkcjonowanie
wpracywymieniasię:temperament,stylepoznawcze,cechyosobowościiinne
zmiennepsychologiczne,jak:inteligencjaemocjonalna,poczuciekoherencji,
kompetencjespołeczne,poczuciewłasnejskuteczności,twórczość,motywa-
cję(KyriacouiSutcliffe,1978;Oniszczenko,1998;Kyriacou,2001;Benedikt,
2003;Antonovsky,2005;Bańka,2005;Łosiak,2008;Terelak,2008;Orłowski,
2009;Poraj,2009b;Darling-HammondiMcLaughlin,2011;Roeser,Skinner,
BeersiJennings,2012;Jennings,Frank,Snowberg,CocciaiGreenberg,2013).
Istotneznaczeniedlapracynauczycielamajątakżejegokompetencjeikwali-
fikacjezawodowe,czylizdobytaiciągleaktualizowanawiedzaprzedmiotowa,
popartagruntownąwiedząnatematznajomościmetodnauczaniaiwychowa-
nia,jakrównieżdoświadczeniezawodowe(Argyle,2002).
Wśródcechosobowości,którewistotnysposóbwpływająnasposób
funkcjonowanianauczycieliwpracy(Cole,Walter,BedeianiO’Boyle,2012),
należywymienićmiędzyinnymi:ekstrawersję,neurotyzmisamoocenę.Oso-
bybardziejekstrawertywne,oniższympoziomieneurotyzmuzwysokąsamo-
ocenąefektywniejfunkcjonowaływśrodowiskupracyniżosobyintrower-
tywne,neurotyczne,oniskiejsamoocenie(Oniszczenko,1998;Antonovsky,
