Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
25
isztukwyzwolonych,którewyposażająrozumwtechniczne
proceduryinarzędzia,jestumożliwienieczłowiekowizbliżenie
siędoBoskiejtajemnicyzmożliwienajwiększądokładnością,
niemniejistniejegranicawyznaczonadlarozumu(ratio),której
onniemożeprzekroczyć;tegranicesągranicamisztukinauk
świeckich,pozaniemożesięgnąćjedynieteologia
26
.Gene-
ralnieteologiadzielisięwedługAlanana:teologięrozumową
–theologiarationalis,którejprzedmiotemjestpoznanierzeczy
Bożych(scientiadedivinis),teologięmoralną–theologiamoralis,
któramazaprzedmiotustalanienormetykichrześcijańskiej.
WSumma‘Quoniamhomines’Alandokonujedalszegopodziału
teologiirozumowej–theologiarationalisnadwatypy:teologię
apotetyczną–theologiaapotheticasupercaelestis,któraposługując
siępoznaniemintelektualno-intuicyjnym(intelligentia,intellec-
tualitas),wyrażatreściwłasnegoujmowaniaBogajakopierwszej
przyczynywformienegatywnej,ponieważtapierwszaprzy-
czynajestsamawsobieniepoznawalna;teologięhipotetyczną–
theologiahypotheticasubcaelestis,którazkoleiprzypomocypo-
znaniadyskursywnego–ratiobadadziałanieprzyczyndrugich
napodstawieobserwacjizjawisknaturalnych,zgromadzonego
doświadczeniairozumowania;wtymrodzajuteologiisąfor-
mułowanetwierdzeniapozytywne(propositionesvelsententiae
afrmativae),aBożawszechmocjestopisywanawformiehi-
potez.Zuwaginato,żepoznanietychdziedzinteologiijest
bardzotrudne,awyrażenieichtreścidalekoprzekraczazwykły
sposóbposługiwaniasięjęzykiem(usus),dlategoAlanwpro-
wadzazasadęczykryteriumtranslatio,cookreślasposóbpo-
sługiwaniasięjęzykiemizakreskompetencjiarteswteologii
27
.
Pojawiasiętuzatemnietylkoproblemsamejteologii,aletakże
kwestiainnychnaukiichrelacjidoteologii.Należywięcdla
wyświetleniategozagadnieniazbadać,(i)jakiejwładzyduszy
AlanprzypisujekompetencjezajmowaniasięsprawamiBoskimi
oraz(ii)codokładniewzwiązkuztymjestprzedmiotemdanego
26Zob.G.R.Evans,AlanofLille:TeFrontiersofTeologyinthe
LaterTwelfthCentury,s.43.
27G.d’Onofrio,Historiateologii.Epokaśredniowiecza,t.2,s.167.
