Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
AndrzejP
.Stefańczyk
rodzajuteologii;(iii)osobnąkwestięstanowićbędziejęzyk,
jakijeststosowanywteologii,skoroteologiadalekoprzekracza
granicesztukwyzwolonych.
2.1.Teologiaawładzeduszy
AlanzLilleswojepoglądyodnośniedoteologii,aleteżte
dotyczącestatusuinnychnaukprezentujegłówniewtrzech
swoichpismach:Distinctionesdictionumtheologicalium,Summa
‘Quoniamhomines’orazRegulaetheologicae.Pierwszedziełojest
rodzajemsłownikaterminównaukowych,wszczególnościteo-
logicznych,oRegułachteologiibędziemowaszerzejniżej
wsekcji3.WSumma‘Quoniamhomines’natomiastznajdujemy
wyjaśnieniadotyczącepoznaniaiwiedzywogóle;wtymtrak-
tacie–jakpiszewnPrologu”–zamierzałzająćsięstwórcą,stwo-
rzeniemiodnowąstworzeniawtrzechksięgach,aleniestety
najważniejszyrękopispracykończysięnaksiędzedrugiej
28
.
WSumma‘Quoniamhomines’Alanprzedstawiasystemwiedzy,
któryłączyzesobąstanbytulubnpozycję”orazwładzeduszy-
-umysłu,określonądziedzinęnaukiistanrozwojuczłowieka.
Alandokonujedystynkcjiwobrębieteologiinanteologięapo-
tetyczną”,któradotyczyTrójcyŚwiętej,inanteologięhipote-
tyczną”,któraobejmujenaturyaniołówiistotludzkich
29
.Każdy
28Summa‘Quoniamhomines’jestdatowananalata1170–1180,
awięcjestdziełemznaczniepoprzedzającymRegulaetheologicae.Trak-
tattennieznajdujeswojegoodpowiednikawżadnychznanychnam
źródłachzwiekuXII,ponieważTeodorykzChartres,WilhelmzCon-
chesczyIsaaczeStella,którzymoglimiećwpływnaAlana,kwestię
władzduszyiichkorelacjęzokreślonymidziedzinamiwiedzyrozwią-
zująinaczej.Jedynyminiewątpliwymłącznikiempomiędzywymie-
nionymiautoramijestfakt,żewszyscymniejlubbardziejbazująna
rozwiązaniachpodanychprzezBoecjuszawDeTrinitateorazwko-
mentarzudoIsagogiPorfiriusza,napodstawieczegomożnałatwoskoja-
rzyćwładzeduszyzodpowiadającymiimnaukami.Zob.A.K.Greule,
L.-M.Knothe,KnowledgeandTemporalFelicityinAlberttheGreat
andAlanofLille,nPrzeglądTomistyczny”,XXV(2019),[s.9–49],s.29.
29nHecdeapotheticatheologia,idestsupercelestistheologia
quecircatrinitatemunitatisetcircaunitatemtrinitatisvertiturdicta
