Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rackienSodalitasLitterariaVistulana”,mroźnejisurowejSarmacji
poświęciłteżkilkawierszy,niezawszezresztąpochlebnych.ZKrako-
wemnadłużejzwiązałsiępochodzącyzeŚląskaWawrzyniecKorwin
(właśc.W.Raabe,1465–1527),przyjacielKopernika,autorpodręcz-
ników:pisaniawierszy(Carminumstruktura,1596)iwytwornego
stylu(Hortuluselegantiarum,1502).Nakońcunogrodówwytwornej
łaciny”pomieściłjedenzeswychnajlepszychwierszy–Odęsaficką
oPolsceijejstolicy.JesttopochwałakrainySarmatów,krakowskiej
Akademiiobdarzającejludzimądrością,pięknychkobiet,wielickich
salin,kopalnirudyiwreszciemęstwabroniącychojczyznymieszkań-
ców.Niedoprzecenieniajestrolaiznaczenieowychnwędrownych”
humanistówipoetówwrenesansowejEuropie;stanowilioniożywczą
siłędlauniwersyteckichśrodowiskintelektualnych,byliteżniezwykle
skutecznymiposłańcaminowychidei.Dladzisiejszychhistorykówli-
teraturyczęstoproblememjestustalenieichnarodowejprzynależności,
widocznajesttakżenieprzepartachęćwłączaniaichdorobkudolite-
raturyikulturykrajuimiejsca,wktórymczasowoprzebywali.Przy-
kłademtakiegozawłaszczaniajestbezwątpieniawpisywaniewpoczet
polskichpoetówłacińskichwspomnianegowyżejKonradaCeltisa.
Patrzącnabiografięidorobektegopoetyhumanisty,takiestanowisko
wydajesięzdecydowanymnadużyciem.Zjawiskotopokazujeniezwy-
kleistotnąwłaściwośćtychczasów,gdyhumanizmilatinnitaswgrun-
cierzeczyignorujągranicepaństwiograniczenianarodowe.
StudentemiwykładowcąkrakowskiejAlmaMaterbyłteżPa-
wełzKrosna(ok.1470–1517),zurodzeniaNiemiec(właściwenazwi-
skoProcler),odmiejscapochodzenianazywającysiebieRuthenus
(Rusin),mocnozwiązanyzwęgierskimiprotektoramihumanistów,
StanisławemThurzonemiGáboremPerényim.Temuostatniemude-
dykowałonm.in.OdędoApollina(OdaadApollinem)orazDo
książeczki(Adlibellum),wierszerozwijającemotywpoetypiszącego
domecenasa,traktowanedziśjakoprzykładsprawnościwarsztatowej
pozwalającejswobodnienaśladowaćklasyków.Erudycjąmitologicz-
ną,zaczerpniętązWergiliuszaiOwidiusza,chciałolśnićwepitala-
miumnapisanymzokazjiślubuZygmuntaStaregozBarbarąZapolyą,
wydanymrazemznapisanyminatęokolicznośćutworamiAndrzeja
Krzyckiego(1482–1537)iJanaDantyszka.Wjegoutworachreligij-
nychpojawiałasiętypowadlategoczasumanieraantykizacji,stąd
25
