Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Tłohistoryczno-polityczne
mupolitycznego.Jakjużwspomniano,wPolscenajwiększeugrupowa-
niapolityczneopowiadałysięzadalekoidącymizmianamiustrojowymi,
swymzakresemobejmującymitakżestosunkiwłasnościowe.Stanisław
Mikołajczykbyłzwolennikiemnacjonalizacjiograniczonejtylkodo
największychprzedsiębiorstw.Takżezestronyrząduemigracyjnego
wLondyniedochodziłygłosyaprobująceczęściowąnacjonalizację
wobecwyjątkowościsytuacji,przedktórąstanąłzrujnowanywojną
kraj29.
Historyk,TomaszNałęczstwierdziłwjednymzwywiadów,że
ngdybypowojnierządziliMikołajczykzPużakiem”,przeprowadziliby
tesamereformycokomuniści.nPowojennewyborywygrałybystron-
nictwaztzw.grubejczwórki-ludowcy,socjaliści,StronnictwoPracy,
endecy.NaczeleRadyJednościNarodowejstałsocjalistaKazimierz
Pużak,rządemwLondyniekierowałnajpierwludowiecStanisławMi-
kołajczyk,potemsocjalista-TomaszArciszewski.Gdybyciludzie
rządziliwPolsce,przeprowadzilibytesamereformy.Taknaprawdę
komuniściimjeukradli.Komuniścinigdywcześniejniebylizareformą
rolną,ichideałembyłouspołecznieniewłasności,kołchozy,areforma
rolnatęwłasnośćmnożyła.Więcjeśliktośtwierdzi,żewielkazmiana
stosunkówwłasnościowych,któradokonałasięwPolscepowojnie,to
efektzbrodniczegokomunizmu,równiedobrzemożemówić,żepowrót
naziemiezachodnie,nowykształtterytorialnypaństwa,jesttakże
efektemzbrodniczegokomunizmu.Poprostu,takiewtedybyłyczasy,
byłowPolscewieleradykalizmu,przekonania,żekrajwymagamoder-
nizacji,anajlepsząkutemudrogąbędąnacjonalizacjaireformarolna.
Takargumentowałyróżneruchy”30.
JakpowiedziałzkoleiposełdoKRNipóźniejszyprzewodniczący
RadyPaństwaAleksanderZawadzki,wyrażającopinięPPR,nMieliśmy
ZagłębieiŚląsk,mogliśmymiećdosyćwęgla,staliiżelaza,aniemieli-
śmyarmat,niemieliśmyczołgów,niemieliśmysamolotów,gdynad-
szedłtragicznyrok1939.BociężkiprzemysłZagłębia,Śląskaiinnych
ośrodkówsłużyłinteresomprywatnego,rodzimegoizagranicznego
kapitału,awtymkapitalewielkiudziałmieliNiemcy31.Większośćza-
29I.Kostrowicka,T.Landau,J.Tomaszewski,HistoriagospodarczaPolskiXIXiXX
wieku,Warszawa1978,s.481;T.Kowalik,Sporyoustrójspołeczno-gospodarczyPolski
1944-1948,Warszawa1980,s.28-42.
30T.Nałęcz,Jakareprywatyzacja,jakieodszkodowania?,Przegląd2008,nr13.
31M.Błaszczak-Wacławik,W.Błasiak,T.Nawrocki,GórnyŚląsk,szczególnyprzy-
padekkulturowy,Warszawa1990,s.84-86.
28
