Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie.Humanizmfotografii
azarazemnarażanazłudzenieszczególnieDdługiegotrwania”danegosposobuobrazowania.
Tymbardziejprzekonującewydajesięzatemobserwowaniehistorycznegozjawiskaprzez
pryzmatDwydarzeń”,szczególnienośnychprojektówczyobrazów,którepozostawiłyswój
śladwrefleksjikrytycznejiteoretycznej,atakżewindywidualnejpamięciodbiorców
16
.Wten
sposób,jaksądzę,możnabowiemświadomiepowiązaćpróbęhistorycznejrekonstrukcji
znieuniknionąprzecieżsytuacjąkreowaniasubiektywnych,achronologicznychanalogii.Takim
właśniekluczowym,oddziałującymwydarzeniembyławystawaTheFamilyofMan,aprześle-
dzeniejejgenezyiodbioru,wpisywaniasięwDhoryzontoczekiwań”,zarównoDwtedy”,jak
iDteraz”,pozwalauchwycićbezpośrednie,Dnamacalne”ścieżkirecepcjiinteresującegomnie
modelufotografii,atakżerytmdyskusjiświatopoglądowych,wramachktórychowarecepcja
siędokonywała17.
Powyżejnakreślonązłożonośćprocesuinterpretacjikomplikujedodatkowofakt,żewystawa,
jakokonceptualnacałość,jestspecyficznymprzedmiotembadań18.Nietylkodlatego,żejej
Dczasowość”jestszczególnieniejednorodna,opartamiędzyinnyminanapięciumiędzy
historycznościądzieła,kuratora,odbiorcy-komentatora,aletakżezpowoduinstytucjonalnego
uwikłania19.TheFamilyofMan-niezwyklepopularna,definiowananiekiedyjakoDnajbar-
dziejambitnyiwymagającyprojekt,jakifotografiakiedykolwiekpodjęła”20,anadtostwo-
rzonawDświątynimodernizmu”,MuseumofModernArt-byłatakżenarzędziemamery-
kańskiejpolitykikulturalnejijakotakastałasięprzedmiotemzagorzałychdebatideowych.
16
Wartopamiętać,żedlaJaussadziełosztukibyłowłaśnieDwydarzeniem”,innymjednakniżDwydarzenie”pojęte
jakofakthistoryczny;spełniałosięraczejwspotkaniu,dialoguztym,którydziełoczyta,odnoszącwłasną
lekturędookreślonego,dającegosięzobiektywizowaćDhoryzontuoczekiwań”:DRekonstrukcjahoryzontuocze-
kiwańtowarzyszącegotworzeniuirecepcjidziełapozwala[ł]stawiaćpytania,naktóretekstjestwstaniedać
odpowiedź,iumożliwiatymsamymwywnioskowanie,jakwidziałirozumiałutwórjegodawniejszyczytelnik”,
H.R.Jauss,Historialiteraturył,s.285.
17
JakzauważyłJauss:DStosunekmiędzyliteraturąiczytelnikiemmożesięaktualizowaćzarównowsferzesenso-
rycznejjakopodnietadoobserwacjiestetycznej,jakietycznejjakowezwaniedomoralnejrefleksji”,tamże,s.302.
18
Namysłnadwystawamisztuki,ichhistorycznymujęciemimetodamibadańzapoczątkowanyzostałszcze-
gólnieprzezpublikację:ThinkingaboutExhibition,red.ReesaGreenberg,BruceW
.Ferguson,SandyNairne,
London-NewYork2004.
19
WartowtymkontekściezwrócićuwagęnabadaniahistoriiwystawprowadzonepodkierunkiemGabrieliŚwitek
wramachprojektuHistoriawystawywZachęcie–CentralnymBiurzeWystawArtystycznychwlatach1949–1970,
realizowanegowIHSUWwewspółpracyzZachętą-NarodowąGaleriąSztuki(2014-2018).Efektemprowa-
dzonychbadańjestszeregpublikacjiwseriinaukowejDArchiwumZachęty”;prócztegozob.m.in.:Gabriela
Świtek,„JakFidelnawiecuwHawanie”.Warszawska„Wystawamalarstwakubańskiego”zglobalnymkryzysempolitycz-
nymwtle(1962),DMiejsce”2019,nr5.
20
Jean-ClaudeGautrand,LookingatOthers.Humanismandneo-realism,[w:]ANewHistoryofPhotography,red.Michel
Frizot,Paris-Köln1994,s.628.
16
