Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie.Humanizmfotografii
Akcentowanieperspektywytego,ktopokazuje,patrzy,pamięta,wydajesięzakreślaćhory-
zontoptykihistoryka,natomiastpraktykabadawczazorientowananaproblemrecepcjisiłą
rzeczyprzypominamontażfaktów,cytatów,wkońcuwłasnychskojarzeń.Sytuacjatajest
jeszczebardziejwyraźnazewzględunaświadomośćspecyfikibadanegomedium:fotografia
tobowiemnietylkozakomponowanyobraz,aletakżeobrazszczególniezanurzonywcodzien-
nościorazpraktykachkulturowych,Dnaszezmieniającesięspojrzenienaświat-aniekiedy
spojrzenienanaszewłasnespojrzenie”22.Fotografiajestwięchumanistycznanietylkojako
historycznaformacja,modelfotografiireportażowej;możebyćhumanistycznatakżewszer-
szejperspektywie,jakopraktykamieszczącasięwsferzeosobistegodoświadczeniaDrobienia
zdjęć”,jakopostawawobecświataidrugiegoczłowieka,realizowanazgodniezkulturowym
paradygmatemlubjemunaprzekór.Gdywfotografiidostrzegamyzapiszaangażowanej
postawylubpoledziałaniarelacjiinterpersonalnych,możenabraćonarównieżcharakteru
narzędziakrytycznego.
AriellaAzoulay,wymierzającostrzepolemikiwRolandaBarthes’a,jakoczołowegokrytyka
Dnaiwnegosentymentalizmu”wystawyTheFamilyofMan,zauważyła:
[ł]oglądasetkiobrazówiwidziwnichtylkojedno:abstrakcyjneideeDnatury”,Duniwersalności”,
jednościitakdalej.[ł]CzyBarthesnaprawdęniewie,żeideiniemożnazobaczyć?Żeonenie
egzystująjakoobiekty,któremożnawskazać?Barthestwierdzi,żedostrzegato,czegoniemożna
zobaczyć,podczasgdyzpolawidzeniatraciwidzialne-nietylkointencjefotografówczykuratora,
alerównieżto,coniezależneczyprzeciwstawnewobecichwizji23.
Jeśliwięczałożyć,żeniekiedyspotkaniezobrazemmożesięodbyćpozainstytucjonalnym
programemnadawcy,wDinnym”miejscuiczasie,naodmiennychwarunkach,tozapewne
dynamiczniezmieniaonotakżehistorycznieugruntowanepojmowaniesamegoprzekazu.
Momentyspotkania,choćniezwyklerzadkoudajesięjeuchwycić,sąszczególnieinteresu-
jące,zarównowtedy,gdyichrezultatemsąnowezjawiskaartystyczne,jakikiedydotyczą
wyłącznieprywatnejsferyodbioru.Fotografiapozwalawidziećsiebiejakowielogłos,jeśli-
mówiącbanalnie-mówicośważnegooświecieionassamych.
22HansBelting,Antropologiaobrazu.Szkicedonaukioobrazie,tłum.MariuszBryl,Kraków2012,s.258.
23AriellaAzoulay,„TheFamilyofMan”.AVisualUniversalDeclarationofHumanRights,[w:]TheHumanSnapshot,
red.ThomasKeenan,TirdadZolghadr,Berlin2013,s.29.
18
