Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie.Humanizmfotografii
Wykraczałyoneznaczniepozazagadnieniaartystyczneidziśuzupełniająlubprzesłaniają
pierwotneznaczenieprojektu.NiczymwystawaświatowawinterpretacjiTimothy’egoMit-
chella,Steichenowskaekspozycjajawisięjakocharakterystycznadlanowoczesnościgra
reprezentacji,wktórejodbiorcanietyleprzybliżasiędoprawdyorzeczywistości,coraczej
mierzysięzhoryzontemwyobrażeń,ramującychobraz.Sentymentalnezłudzeniekuratora,
chcącegouświadomićpubliceuniwersalnywymiarludzkiejegzystencji,stałosiępragnieniem
politycznymijakotakiezostałowysłanewświat,nietylkozasprawąnowojorskiegoMuseum
ofModernArt,aletakżeUnitedStatesInformationAgency(USIA).Ajednakwystawy
niemożnarozpatrywaćwyłączniejakosamozwrotnejreprezentacjiiwehikułupropagandy.
Gdyprzyjmujesięperspektywęrekonstrukcjihistorycznej,wpisanejwhoryzontrecepcji,
należyprzedewszystkimpowrócićdonamysłunadsamymDzłudzeniem”,bynastępnieprze-
śledzićlosyjegokolejnychodbić,odczytań;alboteżodwrotnie-najpierwnależyzmierzyć
sięzodbiciami,bywyraźniejzobaczyćoryginał.
OstateczniezarównowystawaTheFamilyofMan,którąwydajenamsię,żeznamy,jak
iopatrzona,zbanalizowanafotografiareportażowapołowyXXwiekuokazaćsięmogązupełnie
czymśinnym,niżsądziliśmy.Refleksjanadhumanizmemuwzględniaproblemdystrybucji,
Dfotografiinausługach”,alepozwalatakżezobaczyćsubwersywnypotencjałobrazu,ujawnia-
jącysięwfiltrzepamięci.WystawaSteichenauświadamia,żefotografiahumanistycznabyła
nietylkozideologizowanymkonstruktem,aletakżeistotnymelementemprocesuzapominania,
Dodpominania”,anawetzaklinaniahistorii,wwymiarzeindywidualnymizbiorowym.Sed-
nemnarracjiekspozycjiniebyłobowiem,wbrewpozorom,podobieństwoludzinacałym
świecie,alepowszechnieangażującedoświadczenieDnie-człowieczeństwa”-opowieśćStei-
chenawyrosławobliczuzimnowojennegozagrożenia,zpotrzebyprzezwyciężeniagłębokiego
kryzysukondycjiludzkiejpokatastrofieIIwojnyświatowej.Natakimgruncienarodziłasię
fotografiahumanistycznaiztychtraumatycznychdoświadczeńwyrosłakoncepcjaSteiche-
nowskiejwystawy.Katartyczna,regeneracyjna,anawetmitotwórczafunkcjafotograficz-
nychnarracji-czytowformiewystawy,czyteżfotoreportaży-byławówczasszczególnie
nośna.Stawiałaodbiorcęwobecprymarnychkategoriiegzystencjalnych,Dwszelkichobrzędów
iwszelkichznaczącychczynnościludzkich”21.Angażowałanietylkointelektualnie,aletakże
emocjonalnie,kreowałabowiemnapięciemiędzypamięciązbiorowąajednostkową,asfery
te-wzależnościodmiejsca,momentu,doświadczeń-wchodziływkonfliktlubdopełniały
się,określającodmienneefektyodbioru.
Zatemtakjakpamięć,któraniepodlegalinearnemuporządkowiczasowemu,pełnajest
miejscpustych,nieciągłości,takfenomenrecepcjiobrazówosuwasięwsferęniepewności.
21MirceaEliade,Sacrum.Mit.Historia,tłum.AnnaTatarkiewicz,Warszawa1970,s.112.
17
