Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
1.Paradygmatzrównoważonegorozwoju
WkońcugodnąpodkreśleniazcałąmocąjestdefinicjaF.Piontka,któryprzyj-
muje,że,,istotązrównoważonegoitrwałegorozwojujestzapewnienietrwałejpo-
prawyjakościżyciawspółczesnychiprzyszłychpokoleń,poprzezkształtowanie
właściwychproporcjimiędzytrzemarodzajamikapitału:ekonomicznym,ludzkimi
przyrodniczym”24.
T.Boryswskazujenanastępującepodejściawokreślaniurelacjizrównoważone-
gorozwojudoinnychkategoriikojarzonychzniekonwencjonalnymikoncepcjami
rozwoju,wiążącychsięzróżnymtłumaczeniemnajęzykpolskikategoriisustain-
abledevelopment–SD25:
1)
SDjakocechaekorozwoju,
2)
SDjakosynonimekorozwoju,rozwojutrwałegoisamopodtrzymującego,
3)
SDjakopojęciekomplementarnedorozwojutrwałego(rozwójtrwałyizrów-
noważony),
4)
SDjakopojęcieszerszeniżrozwójtrwały,samopodtrzymującyiekorozwój.
WiększośćdefinicjinawiązujedoujęciapochodzącegozraportuG.H.Brundt-
land(„zaspokajaniepotrzebdniadzisiejszegowsposób,którynieograniczaprzy-
szłympokoleniommożliwościzaspokojeniaichpotrzeb”).Jakzatemzauważa
T.Żylicz,rozwójtrwałynietylkooznaczasprawiedliwośćwkrótkimokresie(za-
spokajaniepotrzebbieżących),lecztakżeowieległębsząkoncepcjęsprawiedliwo-
ścimiędzypokoleniowej.Koniecznejestrozwiązywanieproblemówbieżącychtak,
byzapewnićzarównomaterialne,jakispołecznepodstawydalszegorozwoju.Pod-
kreślasię,iżmożnazapewnićalbo„mocnątrwałość”,albo„słabątrwałość”.Zgod-
niezkoncepcją„mocnejtrwałości”koniecznejestzachowaniezarównozasobów
naturalnych,jakidodatkowo–wszelkichpozostałychzwiązanychzdziałalnością
człowieka.Według„słabejtrwałości”koniecznejestjedynie,abycałkowitasuma
zasobówbyłazachowana26.
Należyjeszczenawiązaćdoekorozwoju,którywpolskiejliteraturzeprzedmiotu,
szczególnielat90.,byłjednymznajważniejszychterminów.Kojarzonoznimtakie
cechy,jak:zrównoważoność,trwałośćisamopodtrzymywanierozwoju.Ekorozwój
wiążesiębowiemściślezpojęciemkapitału/zasobunaturalnegoorazzzasadąjego
trwałościwwersji„restrykcyjnej”,uznającejkomplementarnośćkapitałów/zaso-
bów,takabyposzczególnerodzajekapitałów/zasobówzostałyzachowanekażdy
zosobna27.Jesttowynikiemzałożenia,żekapitał/zasóbprzyrodniczyikapitał/za-
24F.Piontek,Człowiekijegomiejscewstrategiiwzrostugospodarczegoiwzrównoważonym
(trwałym)rozwoju,„ProblemyEkologii”2000,nr5,s.181;F.Piontek,Globalizacjaarozwójzrówno-
ważonyitrwały,,,ProblemyEkologii”2003,nr1,s.4inast.
25T.Borys,Sporywokół…,s.46.
26Szerzejnatemat„mocnej”i„słabej”trwałościw:T.Żylicz,wyd.cyt.,s.197-198.
27Wskrajnejformieekorozwójokreślasięmianem„ekofaszyzmu”,„zielonegofaszyzmu”.Na
zagrożenie„ekofaszyzmem”zwróciłuwagęw1994r.J.Uexkull(fundatoralternatywnejnagrodyNo-
blazaosiągnięcianarzeczekorozwoju),którystwierdził,że„aniobecnysystemdemokratyczny,ani
ekonomikawolnegorynkuniezapewniająskutecznegoprzeciwstawieniasiękatastrofieekologicznej.
Najbardziejprawdopodobną,choćkrótkowzrocznąreakcjąbędzieekofaszyzm–tj.usiłowaniedobrze
