Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Definiowanienról”wnaukachspołecznych
23
znimiidentyfikuje.Silnaidentyfikacjazroląmożewpłynąćnaosobowośćczło-
wiekaizmienićją,powodującwkonsekwencjizmianęjegotożsamości.
31
Wsocjologiidynamicznierozwijająsięrównieżbadanianadtożsamościami
kolektywnymi,eksponującymipodmiotowośćzbiorowościipozostającymiwszcze-
gólniesilnychzwiązkachzpodejmowanymiprzezzbiorowośćdziałaniamilubde-
monstrowanymiprzezichczłonkówpostawamilubpoglądamipolitycznymi.Wod-
niesieniudozbiorowościmożnamówićowielurodzajachtożsamości:społecznej,
kulturowej,narodowej,etnicznej,religijnej,ponowoczesnej,europejskiejitp.
32
.
1n2nRolaapozycja
Rolaspołecznajestniewątpliwiezwiązanazpozycją.Twierdzeniatakiestawia-
lim.in.:RobertE.Park,RalphLinton,SheldonStryker,DanielJ.Levinson,Talcott
Parsons,RobertDahl,FrancisMerrill,AnthonyGiddens,JonathanTurner,Bruce
J.Biddle,RobertK.Merton,JerzyWiatr,JanSzczepański.
33
WopiniiRalphaLintona,rolastanowidynamicznyaspektpozycji,którądefi-
niujejakonzbiórprawiobowiązków”.Podobnepodejścieprezentujewsocjologii
34
polskiejJerzyWiatr(pozycjajakocałośćprawiobowiązkówjednostki).Wiatr
uważa,żerolajestnietylkoodzwierciedleniempozycjijużposiadanejprzezjed-
nostkę,alebywatakżeodzwierciedleniempozycji,doktórejjednostkaaspiruje.
35
DanielLevinsonstwierdził,żepozycjajestsposobemumiejscowieniajednostki
wprzestrzenispołecznej.SheldonStrykerudowadniał,żepozycjajestjednym
36
znajważniejszychczynnikówwpływającychnazachowaniespołecznejednostki
iodgrywaneprzezniąrole,ponieważniesiezasobąpodzielaneoczekiwaniacodo
tego,jakludziemająodgrywaćswojerole.Kiedyjednostkioznacząwłasnąpozycję,
wywołująwsobiesamychoczekiwaniacodowłasnegozachowania;kiedynato-
miastoznacząpozycjęinnychosób,dowiadująsięooczekiwaniachrządzących
31
Szerzejzob.np.ZbigniewBokszański,Tożsamość-interakcja-grupa,Wydawnictwo
UniwersytetuŁódzkiego,Łódź1989.
32
ZbigniewBokszański,Tożsamościzbiorowe,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa2005,
s.9,10i61,62.Natemattożsamościspołeczeństwzob.też:ZdzisławMach,Symbols,Conflictand
Identity,WydawnictwoUniwersytetuJagiellońskiego,Kraków1989.
33
Niesątooczywiściewszyscybadacze,którzyzajmowalisiębadaniemroliipozycjispołecz-
nej.Stanowiąonijednakpewienzbiórreprezentatywnydlasocjologiiispołecznejpsychologii
światowejipolskiej.
34
Za:J.H.Turner,op.cit.,s.407.
35
Wiatr,op.cit.,s.109-113.Takżeinnypolskisocjolog-JanSzczepańskizwracałuwagęna
relacjemiędzyroląapozycją.Zgodniezjegopodejściemrolanieodłączniejestzwiązanazpozycją,
jakąkażdyczłowiekzajmujewróżnychkręgach,grupachizbiorowościach.Zpozycjąspołeczną
związanesąpewneprawaiobowiązki.Zob.Szczepański,op.cit.,s.81-82.
36
Za:Pietraś,Międzynarodowarola...,s.17.
