Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
Teoriarólmiędzynarodowych
1nDefiniowanie„ról”wnaukachspołecznych
Wnaukachspołecznychbrakjestjednej,powszechnieprzyjętejdefinicjinroli
społecznej”.Wantropologiiterminnrolespołeczne”rozumiesięogólniejakosystem
normatywnieokreślonychwzorówzachowań,wpsychologii-jakosystemzacho-
wańoczekiwanychodjednostkiwzwiązkuzjejpozycjąspołeczną,awnaukach
historycznychmianemtymokreślasięprzejawyobiektywnychprocesówhisto-
rycznych.
1
Wieluautorówwskazuje,żepojęcienrolaspołeczna”zostałozapożyczonezlite-
raturyorazdramatuiodnosisiędoroliaktorawteatrzewtrakcieodgrywaniasztuki
nascenie.Analogiczniejakaktorzyteatralni,aktorzyspołecznizajmująwyraźnie
2
określonepozycje.Aktorzyteatralnidziałajązgodniezescenariuszem,aaktorzy
społecznimusząpostępowaćzgodnieznormami;aktorzyteatralnimusząsłuchać
poleceńreżysera,aaktorzyspołecznimusząpodporządkowaćsięinnym,mającym
władzę;aktorzyteatralnimusząuwzględniaćto,corobiąnascenieinniaktorzy,
aczłonkowiespołeczeństwamusząwzajemniedostosowywaćswojereakcje.
3
Pojęcienroli”jestużywaneodXVIIwieku,jednakintensywnebadanianad
teoriąrólwnaukachspołecznychpodjętowokresiemiędzywojennymXXwieku.
KontynuującbadaniaGeorge’aHerbertaMeada(1863-1931)nadprocesami
interakcjispołecznej,RobertE.Park(1864-1944),JacobMoreno(1889-1974)
4
1
ZiemowitJ.Pietraś,MiędzynarodowarolaChin,WydawnictwoUMCS,Lublin1990,s.10.
Por.RobertS.Downie,RolesandValues:AnIntroductiontoSocialEthics,Methuen&COLTD,
London1971,s.124-125.
2
JacekSzmatka,Rolaspołeczna,[w:]Encyklopediasocjologii,OficynaNaukowa,Warszawa
2000,s.321.
3
Szerzejzob.JonathanH.Turner,Strukturateoriisocjologicznej,WydawnictwoNaukowe
PWN,Warszawa2006,s.445.Por.MartinHollis,SteveSmith,ExplainingandUnderstanding
InternationalRelations,ClarendonPress,Oxford1990,s.156-157.
4
Szerzejzob.GeorgeHerbertMead,Umysł,osobowośćispołeczeństwo,PaństwoweWydaw-
nictwoNaukowe,Warszawa1975.