Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
Teoriarólmiędzynarodowych
Napercepcjęwpływmająstereotypyutrwalonewspołeczeństwie,ukształtowane
wdużejmierzeprzezdoświadczeniahistoryczne.
71
Pozycjapaństwakształtujekoncepcjęjegorolimiędzynarodowej,gdyżmożli-
wośćrealizacjikonkretnejroliwdużejmierzezależyodpotencjałudanegopaństwa.
Odpozycjipaństwazależyrównieżto,jakierolebędąmunarzucanezzewnątrz.Od
potencjałuipozycjipaństwazależytakżeintensywność,czyliczęstotliwośćwystępo-
waniaposzczególnychról.
72
Należyjednakzauważyć,żepaństwojestdopewnegostopniaograniczone
wformułowaniuswoichróliichrealizowaniupoprzezprawomiędzynarodowe.
Chodzituzarównoozobowiązaniaprawnomiędzynarodowedwu-iwielostronne,
którepaństwozaciągnęło,jakinormyimperatywne,bezwzględnieobowiązujące,
tzw.normyiuscogens.Zgodniezzasadąpactasuntservanda,państwaniemogą
jednostronnieuwalniaćsięodzaciągniętychwcześniejzobowiązań,wynikających
zzawartychumów,anormyiuscogensniemogąbyćuchyloneżadnąumową
międzynarodową.
Ostatniagrupauwarunkowańrólmiędzynarodowychpaństwa-zewnętrzne
subiektywne-obejmujenastępująceczynniki:tożsamośćmiędzynarodowąin-
nychpaństw,koncepcjerólmiędzynarodowychinnychpaństworazjakośćiaktyw-
nośćsłużbyzagranicznejidyplomacjiinnychpaństw.Wpływtychczynnikówna
rolemiędzynarodowepaństwajestanalogiczny,jakprzyuwarunkowaniachwe-
wnętrznychsubiektywnych,oczywiścieztąróżnicą,żedotyczyinnychpaństw.
Wtymkontekściewartapodkreśleniajestkoncepcjarólmiędzynarodowychipo-
litykizagranicznejinnychpaństwa,którazawierawswojejistocieoczekiwania
wobecinnychaktorówmiędzynarodowych.Kształtująonewięcroleoczekiwane
lub/inarzucaneinnympaństwom.
4nTypologierólmiędzynarodowych
Rolemiędzynarodowezostaływliteraturzeprzedmiotupoddaneróżnymklasy-
fikacjomitypologiom.JakzauważyłZiemowitJacekPietraś,możnawyróżnićdwa
71
Por.JózefKukułka,Wstępdonaukiostosunkachmiędzynarodowych,ASPRA-JR,Warszawa
2003,s.179-192;JanBłuszkowski,Stereotypyatożsamośćnarodowa,DomWydawniczyELIPSA,
Warszawa2005;JillKrause,NeilRenwick,IdentitiesinInternationalRelations,Macmillan,
London1997;Bokszański,Tożsamościzbiorowe,op.cit.;MarkkuKangaspuro(red.),Constructed
IdentitiesinEurope,KikimoraPublications,Helsinki2007;JanBering,ChristianeVillain-Gandossi,
Rolaiznaczeniestereotypównarodowychwstosunkachmiędzynarodowych:podejścieinter-
dyscyplinarne,[w:]TeresaWalas(red.)Narodyistereotypy,MiędzynarodoweCentrumKultury,
Kraków1995,s.12-27.
72
Bielecka,op.cit.,s.181-182.
