Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
planyrosyjskie,przygotowywaławTurcjigruntpodwpływy
niemieckie,któredziśzajęłytampierwszemiejsce.
Prawdopodobnienigdyniebędziemywiedzieli,jakdalekoszłyjego
planywtymkierunku,taksamo,jakniebędziemywiedzieli,oile
konkretnieprzedstawiałonsobiestopniowy,pokojowypodbójAustrii,
posprzymierzeniusięzNiemcamizwiązanejznimiosobnąkonwencją
pocztowąitelegraficzną(rozszerzającątaryfęwewnętrznąnaoba
państwa),ipowolireformującejsweinstytucjenawzórcesarsko-
niemieckich,wreszcieotwierającejswegranicedladziałalności
związkówwszechniemieckich,mającychcentralnąsiedzibęwpaństwie
Hohenzollernów.Niewątpliwiewszakżemyślałniecootychrzeczach
podczasswejpodróżyzGasteinudoWiedniaw1879r.,gdygo
spotykałoentuzjastyczneprzyjęciezestronytłumówniemieckich,
pozwalającemuzapomnieć,żesięznajdujewobcympaństwie.
PolitykaNiemiecwzględemRosjiprzeszłaodkongresuberlińskiego
bardzointeresującąiskomplikowanąewolucjęiprzezdłuższyczas
zanosiłosięnajejzupełneniepowodzenie.Niemniejjednakpozostała
onapodziśdzieńtym,czymbyławswymzałożeniu.
JeszczewdwalatapokongresieAleksanderIInazywawtoaście
WilhelmaI„swymnajlepszymprzyjacielem”.Alejużprzygotowuje
sięwRosjipolitykawyraźnieantyniemiecka,którabierzestanowczo
górępotragicznejśmiercicarai,rozwijającsięprzezczasrządów
AleksandraIII,prowadziwreszciedoprzymierzaRosjizFrancją
—tegoprzymierza,naktóreniejednokrotniejużsięzanosiłoiprzeciw
któremupracowałyzawszePrusy,widzącjegozależnośćod
stanowiskaRosjiwzględemPolaków2.
Tutrzebazaznaczyć,żezwiązekmiędzykwestiąpolskąawzrostem
panslawizmuidążnościantyniemieckichwRosjizjednejstrony,
zdrugiejzaśzbliżenieRosjidoFrancji—zarządówAleksandraIII
wcalesięnieuwydatniłiwszelkiewtymwzględzieobawyzestrony
Prusbyłypłonne.Panslawizmrosyjskiszybkosięprzekształcał
