Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZjednoczenieNiemieciWłoch,ucichnięcienawielelatiusunięcie
zporządkudziennegosprawmiędzynarodowychkwestiipolskiej,
przekształcenieAustrii,zapewniającejejnadługiczasrównowagę
wewnętrzną,zjawieniesięwkwestiiwschodniejnowegoczynnika
wpostacisamoistnychpaństewek,przedewszystkimzaśżywotnej
iczynnejBułgarii,zawiązanietrójprzymierzaiprzymierzafrancusko-
rosyjskiego,związkówmiędzypaństwami,mającychwarunkidłuższej
trwałości—wszystkotowprowadzastosunkieuropejskiewstan
równowagiipozwalauwadzepolitykówskupićsięnasprawach
pozaeuropejskich,którychdoniosłośćwzrastaniesłychanieszybko,
wmiaręrozwojuprzemysłowegoihandlowegokrajóweuropejskich.
Poupadkudawnychpotęgkolonialnych—Hiszpanii,Portugalii
iHolandii,pozostałynatejarenietylkodwierywalki—Anglia
iFrancja.Ostatniapowojniesiedmioletniej,podczasktórejzostała
pobitawpółnocnejAmeryceiwIndiachorazpoutraciepozycjina
morzachwokresienapoleońskim,zeszłanakrótkozarenyiAnglia
wpoczątkuzeszłegostuleciapozostałajedynympaństwempanującym
namorzach,posiadającymrozległeibogatekolonieimającymwielkie
pozaEuropąinteresy.FrancjawszakżenanowowracawciąguXIX
stuleciadopolitykikolonialnej;zajmujeAlgier,Kochinchinę,po
klęscezaś1871r.,jakbychcącpowetowaćsobiestratęterytorialną
wEuropie,rozwijapozaniąszczególnąenergię—idziedoTonkinu,
osiągaznakomitązdobyczprzezrozciągnięcieswegoprotektoratunad
Tunisem,wreszcieokazujewielkąruchliwośćwśrodkowejAfryce.
Byłorzecząnaturalną,żewkrajumającymtakąpozycjęmorskąjak
Włochy,zpodniesieniemnarodowejenergiinaskutekpolitycznego
zjednoczenia,zjawiąsięteżaspiracjekolonialne,skierowaneprzede
wszystkimdopółnocnejAfryki,gdziebyłynarażonenaniepomyślne
współzawodnictwozFrancją(cozbliżałoWłochydoNiemiec).
WreszcielastbutnotleastmusiałysięzjawićnatejarenieNiemcy,
którychinteresypozaeuropejskierosłyszybkonaskutekrozwoju
