Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1.JUGOSŁAWIAnWIĘZIENIEMNARODÓW”?
żącymzeWschoduiwywoływałyprzekonanie,żenarodyJugosławiiunik-
nęłylosupaństwtzw.demokracjiludowejwłaśniedziękitemu,żetworzy-
ływspólneicieszącesięznacznymprestiżemmiędzynarodowympaństwo.
Jeszczew1984r.,awięcjużwokresiepogarszającejsięznaczniesytuacji
ekonomicznej,zachodnioberlińskiprofesor,piszącojugosłowiańskiejowoc-
nejintegracjiwdziedziniepolitycznej,podkreślał,żedobrzewytrzymałaona
najtrudniejsząpróbę,jakąstanowiłoprzejściedoerypoTicie8.
Wartoodnotować,żezbadańsocjologicznychprzeprowadzonychwmaju-
-czerwcu1990r.idotyczącychprzywiązaniaobywateliJugosławiidotrzech
poziomówterytorialnejorganizacji:lokalnego,republikańskiego(ewentu-
alnieprowincjonalnegowprzypadkuWojwodinyiKosowa)ijugosłowiań-
skiegoniskiprocentzwiązkuzJugosławiąwystąpiłtylkowśródSłoweńców
-28,zaśnajwyższy-wśródMuzułmanów-84iCzarnogórców-80.Wśród
Chorwatówwyniósłon48,wśródAlbańczyków-49,awśródSerbów-719.
Zdrugiejstronykonstytucja1974r.powodowałaniewątpliwienegatywne
zjawiskawsferzegospodarki,coprzyczyniałosiędozaostrzeniazapaścieko-
nomicznejmającejtakżeinneźródła.
RadującesiędezintegracjąJugosławiimedia,równieżpolskie,obwiesz-
czały,żewpaństwietymdławionotożsamośćnarodową,żeChorwatniemógł
czućsięChorwatem,żeniemalwszystkienarodybyływnimniezadowolone.
JedynymwyjątkiemmielibyćrzekomoSerbowie.
1.3.JUGOSŁAWIAnWIELKĄSERBIĄ”?
WbrewszerokorozpowszechnianejopiniiSerbowieniebyliwdrugiej
Jugosławiinarodemuprzywilejowanymaniformalnie,anifaktycznie.
Przeciwnie,niebezpodstawwieluznichuważałoiuważa,żepodpewnymi
istotnymiwzględamibylionipokrzywdzeni10.Świadcząotymwpierwszym
rzędzienastępującefakty.
1.Granicemiędzyrepublikamizostaływytyczonearbitralnieprzezprzywód-
cówpartiikomunistycznejwtakisposób,żebardzowieluSerbówznalazło
siępozagranicamiswejrepubliki.Wedługspisuz1981r.wJugosławii
8Por.H.Roggemann,nZurFunktiondesStaatsschutzstrafrechtsbeiderbundesstaatlichen
IntegrationderSozialistischenFöderativenRepublikJugoslawien”,w:K.-D.Grothusen(red.),
JugoslawienIntegrationproblemeinGeschichteundGegenwart,Göttingen1984,s.310.
9Por.M.Glenny,nJugoslawien-dergrosseZerfall”,Lewiathan.ZeitschriftfürSozial-
wissenschaft1995,nr4,s.478.
10Dowodzątegoliczniautorzyserbscyszczególniekrytycznieoceniającytitowską
Jugosławię.NależydonichDobricaCosić,wybitnypisarz,jedenzpierwszychdysyden-
tów,pierwszyprezydenttrzeciejJugosławii(od15czerwca1992do31maja1993r.);por.
D.Tchossitch,LaYougoslavieetlaquestionSerbe,Lausanne1992;idem,L’effondrementdela
Yougoslavie.Positiond’unrésistant,Lausanne1994.
51