Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PalimpsestyBrechta
23
Kaiserpytaretorycznie,boretoryczno-medialnyjestjęzyk
osoby-Ja,wktórymkonstruujeonastosownynastrój.Wodnie-
sieniudoobrazuDmrocznychczasów”jesttonastrójregresyj-
ny,wktórymwyczuwasięwięcejtęsknotyzaczasemminionym
ilepszymniżnadzieinaświetlanąprzyszłość:przemawiającytu
zrezygnacjączłowiekDwolałbybyćmędrcemzdawnychdobrych
czasówniżtowarzyszemwspołeczeństwiekomunistycznym;ad-
resujeonswojąfantazyjnąprzemowęraczejdoprzyszłychmędr-
cówwludzkim,aczułomnymświecieniżdopojedynczegoko-
lektywu,którymazawszerację,niżdopartii”17.Jeślitak,totriada
Brechtanabieraosobliwegokształtugeometrycznego:niejestli-
niąprostą,biegnącąwprostdoDkrólestwamiłości”(Novalis)czy
Delizjum”(Schiller),leczspiralą,poktórejczaszawracałbydo
Dzłotegowieku”,choćosiągałbygo,bytakrzec,nainnejwysoko-
ścidziejów.
Różniceperspektyw,zktórychmożnapatrzećnahistoriozo-
fięBrechtawwierszuDopotomków,niedokońcatłumacząroz-
bieżnościwocenachjegoopcjiideowej–rozbieżnościpouczają-
ce,któredowodzą,żepróżnoszukaćkluczadozagadkitegowier-
szapolitycznegowjegoDczasowości”,nacechowanejprzezhi-
storiępolitycznąidyskurshistoriozoficzny1⁸.Podpowiadająteż,
gdziewartogoszukać:tamgdzieczasowośćstykasięzżywiołem
wiersza,czyliestetyką,albogdzierefleksjaoczasachzbiegasię
zautorefleksjąpoetycką.WwierszuDopotomkówpoletejstycz-
nościwyznaczamonologującaosoba-Ja.
17Tamże,s.481.Doczasówmniejmrocznychodsyła,zdaniemKaisera,Dka-
talogmądrości”,którychźródłemsąDalekiWschód,antyk(Horacy,CarminaII)
iKazanienagórze.Ingrediencjetegomelanżumożnauściślić:LermeniLoewen
(DasstimulierendeVermächtnis…)dorzucająważnegodlakontekstuLaoziiksię-
gęDaodejingorazzaHansemMayeremwierszGoethegoAndenMond(s.109);
Holtz(Nachricht…)–stoikówiBoJuyi(s.377;por.takżePaulSchwarz,Lyrik…,
s.46–49).Wydajesię,żeDpre-tekstów”odnośnegofragmentumożnateższukać
wnaukachBuddy,GandhiegoiSeneki.
1⁸Zeitgedicht,zajakiuchodziwierszDopotomków,oznaczaDwierszoczasach”
(wichwspółczesnymznaczeniuspołeczno-politycznym).
