Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
PalimpsestyBrechta
3
KimjestJa?Odpowiedzinatopytanieukładająsięwpe-
wienwzór–wieloznacznyczyteżniejednorodny,azatemsprzy-
jającystarciuargumentówinterpretacyjnych.Zarazemwzórten
współstanowiorozkładzieakcentówwwielowątkowymdyskur-
sie,który,mówiącnajogólniej(ergonieprecyzyjnie),opisujerela-
cjęmiędzyJaiświatem.
Przemożnaokazałasiępokusa–poniekądsprowokowa-
naprzezpoetę,któryinnyswójDpokoleniowy”wierszzaczynał
odsłów:DJa,BertoltBrecht”–bywidziećwosobie-Jasamego
Brechta.HansMayerpisał,żeDopotomkówniejestwierszem
roli:DBertoltBrechtprzemawiadoświatawspółczesnychipo-
tomnych”19.HannahArendtumieszczatenwierszpośródtych,
wktórychDBrechtmówiosobie”,choćniejestjasne,cootym
świadczy.NiemniejArendtwywodzizeswoichlekturpsycho-
logicznywizerunekBrechta,niechętnegowszelkimsztucznym
kreacjomiprzechwałkom,żywiącegopotrzebęDanonimowości
inormalności,[ł]zanimuczyniłznichpozę”,awreszciepowo-
dowanegowdziałaniuDnamiętnościąwspółczucia”.Tanamięt-
nośćwpołączeniuzcechamipokoleniowymi–Dnieważkością”,
aleteżpotrzebągravitas,orientacyjnegopunktuciężkości–ob-
jaśniałaDniemaloczywiste”,zdaniemArendt,zbliżeniepoetydo
partiikomunistycznej20.
ArgumentacjęArendtobszernieprzytaczająiwdużejmie-
rzepodzielająLermeniLoewen,inaczejjednakkładąakcent
wkwestiiwierszaDopotomków.PodobniejakArendt,odno-
towująwycofaniemocnowyeksponowanegowwierszuObied-
19HansMayer,AndieNachgeborenen,w:MeinGedicht.Begegnungenmitdeut-
scherLyrik,DieterE.Zimmer(red.),LimesVerlag,Wiesbaden1961.
20HannahArendt,BertoltBrecht,przeł.AndrzejKopacki,w:Ludziewmrocz-
nychczasach,słowo/obrazterytoria,Gdańsk2013,s.268,267,286,290,por.
takżekrytykętakichpsychologizacji:AndrzejKopacki,Śliwapodokiem,w:Ten
całyBrecht…,zwłaszczas.129–130.
