Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
SławomirSztobryn
kolektywizmu.SłuszniewięctwierdziJacekTittenbrun,żeindywidualizm
zjednejstrony,wskazujenanieredukowalnośćświadomościludzkiejdo
warunków,wktórychjednostkadziała,azdrugiej-uwydatniabłądantro-
pomorfizacjistrukturspołecznych11.
Ztychkilkuzaledwieprzykładówwynikakilkaistotnychtez.Indywi-
dualizmoderwanyodszerszegokontekstumożewyradzaćsięwswoisty
narcyzm,jeststatycznyiwefekciedestruktywny.Przekonanieowyższości
jakiejśjednostkinadinnymi-absurdalnewpluralistycznymświecie,któ-
ryodchodziodjakichkolwiekhierarchizacji-możewywieraćhamujący
wpływnaskuteczność,efektywnośćczyoryginalnośćpracyinnych.Ten
narcystycznyihubrystycznyindywidualizmrodziprzynajmniejdwiepo-
stawy.Jedni,raczejnieliczni,niepoddająsiępresjiirealizująswójindy-
widualnypotencjałtakżewwarunkachblokadiutrudnieńzestronyjed-
nostekautorytarnych.Drudzy-onastawieniuoportunistycznym-tworzą
wokółnichlicznekoterie,aleodbywasiętokosztemswobodyioryginalno-
ściwłasnejtwórczości,któraobracasięwzamkniętymkręguideijużwyge-
nerowanychprzezprymata.
Jednakprzyjęciejakozasadypierwotnościtego,coindywidualne,ale
-wduchuTrentowskiego-istniejącenazasadzieróżnojedniztym,co
ponadindywidualneotwierazupełnieinnąperspektywęrozwojuczłowie-
ka,zarównojakoniepowtarzalnegopodmiotu,jakipotencjalnegoczłonka
zmiennychgrupspołecznych.Techarakterystycznewłaściwościjednostki
predestynująjądobyciakreatywnymnaróżnesposobyczłonkiemzróżni-
cowanychzbiorowości.NatęmożliwośćwskazywałjużFlorianZnaniecki
wswoichanalizachrólspołecznych12.Potencjałjednostkiwspieranyczy
wzmacnianyzróżnicowanymioddziaływaniamigrupspołecznychmoże
osiągaćniepowtarzalneaktualizacje,niemożliwedowygenerowaniawza-
mkniętych,stereotypowychiniezmiennychśrodowiskach.Natejpodsta-
wiemożnazałożyć,żepluralistycznycharakterwspółczesnejcywilizacji
zachodniejopierasięnadowartościowaniuindywidualizmu-głównego
czynnikagwarantującegoówpluralizm.
11J.Tittenbrun,Międzyindywidualizmemasubiektywizmem.Podstawymetodologiczneszko-
łyaustriackiej,s.11,[online:]http://hegel-marks.pl/downloads/teksty-tittenbrun01.pdf(dostęp:
14.12.2016).
12StanowiskoF.Znanieckiegoodnośniedoteoriiosobowościspołecznych(ludziepracy,zaba-
wy,dobrzewychowaniizboczeńcy)jednoznaczniewskazujenato,żetylkociostatnimająrysyty-
powoindywidualistyczneistanowiąjedynytypzdolnydooryginalnejtwórczościsłużącejpostępowi
społecznemu.
