Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GrzegorzSztabiński
AkademiaSztukPięknych
im.W
.StrzemińskiegowŁodzi
Wspólnotowośćaindywidualizmwsztuce
iwychowaniuestetycznym
PowołującsięnaMartinaBubera,HerbertReadpisał,żewychowanie
tonselekcjazjawiskoddziałującegoświata”idodawał,iżnauczycielnjest
wpierwszymrzędziepośrednikiemmiędzydzieckiemaśrodowiskiem”1.
Środowiskotopojmowałm.in.jakorzeczywistośćspołeczną.Nowatorskie,
anawet,wpewnymsensie,rewolucyjnepodejścieangielskiegomyślicielado
zagadnieńwychowawczychpolegałonazaakcentowaniuwnastępnychczę-
ściachtegorozumowaniaczynnikówniezwiązanychzprzystosowaniem,
leczzezmianą.Nauczycielmiałdokonywaćselekcjioddziałującegoświata,
alenienazasadziepełnejakceptacjipanującychwdanymspołeczeństwie
zasadinorm,tylkowykazującsiępodejściemkrytycznymwobecnich.
Jednakznaszegopunktuwidzenia-pisałRead-wwychowaniuniemożna
zadowolićsiębiernąaprobatątegośrodowiska.Skutecznośćwychowawczegopo-
średnictwadopewnegostopniazależyodnaszejwłasnejmożliwościprzekształca-
niategośrodowiska.Wistocierzeczywychowanianiedasięoddzielićodogólnej
politykispołecznej2.
Nauczycielmabyćwięcprzedewszystkimuczestnikiemżyciaokreślo-
nejwspólnoty,umiejącymjąoceniaćidążyćdozmianyjejnegatywnych
cech.Jegouspołecznieniestwarzaćmiałopodstawydooddziaływaniana
uczniówpoprzezselekcjętego,zczymmająkontakt.Oddziaływaćpowi-
nienjednaknierepresyjnie,niepoprzeznakazyizakazy,atworzącnżyczli-
wąatmosferę”
.Jestona,pisałRead:
[…]dziełemnauczyciela,awytworzenieatmosfery,pobudzającejdziecido
spontanicznej,radosnejpracyjestgłównymimożejedynymsekretemskuteczne-
gonauczania3.
1H.Read,Wychowanieprzezsztukę,przeł.A.Trojanowska-Kaczmarska,Wrocław1976,s.335.
2Ibidem,s.335.
3Ibidem,s.334.
