Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pochwałaindywidualizmuwpluralistycznejkulturze
21
Nakoniecnależyzauważyćtakżeswoistyrenesanswgroniepedagogów
problematykibiografistycznej,analizowanejwróżnychkontekstachizuży-
ciemzróżnicowanychmetodologii.Tym,cojewszystkiełączyjestwłaśnie
przekonanieowartościiniepowtarzalnościjednostek,którychżyciorysypeł-
niąfunkcjestymulująceiregulującewokreślonychśrodowiskach13.Natrady-
cjetakichanalizwskazująm.in.badanianestorkiłódzkiejhistoriografiioświa-
towejEugeniiPodgórskiej,zktórychwynika,żetaproblematykanurtowała
zdużąintensywnościąmyślromantyczną(KazimierzWładysławWójcicki,
Życiorysyznakomitychludziwsławionychwróżnychzawodach,wydanewla-
tach1850-1855;TomaszŚwięcicki,Historycznepamiątkiznamienitychrodzin
iosóbdawnejPolski,Warszawa1856;JulianBartoszewicz,Znakomicimężo-
wiepolscywXVIIIwieku.Wizerunkihistoryczneosóbskreślone…wtrzech
tomach,Petersburg1853-1856)14.Zainteresowaniebiografistykąniezanik-
nęłotakżepóźniej,jednak-wperspektywiehistoriiideiczyhistoriimyśli
pedagogicznej-jesttododniadzisiejszegonurtpodstawowy15.Potwierdze-
niemtegopogłębionegoteoretyczniezainteresowaniazwiązkiemduchowym
międzyjednostkamiitrwaniemideiwpodmiotachjestteoriainkontrologii
iergantropii,obecnawfilozofiispotkaniaAndrzejaNowickiego16.
Tozaledwiekilkaprzykładów,jakiemożnawskazaćnapoparcieido-
wartościowanieindywidualizmuwhumanistyce,aszczególniewpedago-
giceiwychowaniu.Pointującswojąpochwałęindywidualności,chciałbym
zwrócićuwagęnawcześniejszepróbyopodobnymcharakterzepodjęte
przezwybitneindywidualnościnaukowe-cytowanegojużBertrandaRus-
sella(Pochwałalenistwa)iErichaFromma,pochwalającegonieposłuszeń-
stwo.Tenostatnitakotowsparłmojeposzukiwania:
Człowieknależącydoorganizacjiutraciłzdolnośćokazywanianieposłuszeń-
stwa,nawetniezdającsobiesprawyzfaktu,żejestposłuszny.Wtymmomen-
ciehistoriizdolnośćwątpienia,krytykiiokazywanianieposłuszeństwamożebyć
wszystkim,codzieliprzyszłośćludzkościodkońcacywilizacji17.
13Genezazainteresowaniajednostkąwybitną,twórczą,pobudzającądoświadomegokreowaniawła-
snegorozwojujestoczywiścieznaczniestarsza.MamtunamyśliprzedewszystkimDiogenesaLaertiosa
orazPlutarcha.Samataperspektywa-historiidługiegotrwania-świadczyotym,żemyśleniewkatego-
riachpodmiotowych,jednostkowychjestnieodłącznymelementemkulturyśródziemnomorskiej.
14E.Podgórska,Problemymetodologicznepracbiografcznychwzakresiehistoriiwychowania,
nRozprawyzDziejówOświaty”1989,nr32,s.187.
15KoncepcjaJ.Brubacheratzw.problemowejhistoriifilozofiiwychowanianiezostaładotąd
podjętawPolsceaniprzezzespoły,anitymbardziejprzezindywidualnychbadaczy.
16A.Nowicki,Metodainkontrologicznawhistoriiflozofiapolicentrycznastrukturaosobowości
flozofów,nStudiaFilozoficzne”1983,nr4.
17E.Fromm,Onieposłuszeństwieiinneeseje,przeł.S.Baranowski,Kraków2015,s.33.
