Rzecz o sprawiedliwości

Rafał Prostak

Uzyskaj dostęp

ISBN/ISSN:

83-233-1940-5

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania:

2004

Liczba stron:

253

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Prostak, Rafał. Rzecz o sprawiedliwości. Red. . Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2004, 253 s. ISBN 83-233-1940-5

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Prostak, R.

T1 Rzecz o sprawiedliwości

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

PP Kraków

YR 2004

SN 83-233-1940-5

Bibliografia BibTex:

@Book{ 1736, author = "Prostak, Rafał", editor = "", title = "Rzecz o sprawiedliwości", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego", year = "2004", address = "Kraków", isbn = "83-233-1940-5" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Prostak, Rafał

ED -

TI - Rzecz o sprawiedliwości

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

CY - Kraków

PY - 2004

SN - 83-233-1940-5

ER -

Netografia (standard APA):

Prostak, Rafał. Rzecz o sprawiedliwości [baza danych online] Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2004 [dostęp: 03 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/rzecz-o-sprawiedliwosci-rafal-prostak-1736.

liberalizm, filozofia polityczna, sprawiedliwość, komunitaryzm

Celem książki jest skonfrontowanie liberalnej filozofii Johna Rawlsa z krytycznymi argumentacjami sformułowanymi przez głównych teoretyków komunitaryzmu. Szczególne znaczenie zostało nadane dwóm kategoriom analitycznym: cnocie i dobru wspólnemu...

Więcej

ISBN/ISSN:

83-233-1940-5

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Rok wydania:

2004

Liczba stron:

253

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wprowadzenie6
CZĘŚĆ 1. KOMUNITARYSTYCZNA KRYTYKA TEORII SPRAWIEDLIWOŚCI16
Rozdział 1. Liberalizm a komunitaryzm16
1. Wstęp16
2. Liberalizm17
2.1. Antenaci współczesnego liberalizmu amerykańskiego19
2.2. Znaki rozpoznawcze. Teoria i praktyka liberalizmu22
3. Komunitaryzm27
3.1. Krytyka teorii i praktyki liberalnej30
3.2. Antenaci komunitaryzmu33
4. Liberalizm i komunitaryzm34
5. Podsumowanie35
Rozdział 2. Teoria `sprawiedliwości jako bezstronności´37
1. Wstęp37
2. Podstawy teorii `sprawiedliwości jako bezstronności´39
2.1. Rawlsowska umowa społeczna39
2.2. Uzasadnienie intuicyjne50
2.3. Rawlsowskie pojęcie dobra53
3. Deontologiczny charakter Teorii sprawiedliwości56
4. Kantowskie inspiracje62
4.1. Autonomia moralna63
4.2. Kant i Rawls. Komparacja stanowisk66
5. Liberalizm Rawlsa71
5.1. Robert Nozick73
5.2. Ronald Dworkin79
6. Podsumowanie83
Rozdział 3. Komunitarystyczna krytyka87
1. Wstęp87
2. Michael Sandel89
2.1. Krytyka Rawlsowskiej koncepcji natury człowieka90
2.2. Rawls, Kant, deontologia. Problematyczność `zasady dyferencji´94
2.3. Kontraktualizm Teorii sprawiedliwości97
2.4. Sprawiedliwość a inne wartości102
2.5. Liberalna filozofia publiczna103
3. Charles Taylor106
3.1. Heglowska filozofia moralności108
3.2. Heglowskie inspiracje110
3.3. Krytyka samokreującej się jednostki, poprzez koncepcję "wspólnoty językowej"115
3.4. Motywacje postępowania moralnego117
3.5. Taylor a Teoria sprawiedliwości Johna Rawlsa120
4. Alasdair MacIntyre128
4.1. Emotywistyczne spustoszenie129
4.2. Cnota, tradycja i narracyjna jedność życia ludzkiego133
4.3. Nietzsche, uniwersalizm, liberalna sprawiedliwość136
5. Michael Walzer143
5.1. Wspólnota, wartość i identyfikacja dobra145
5.2. Słabość Rawlsowskiej koncepcji dobra i uniwersalizm zasad sprawiedliwości148
5.3. Problematyczny antyliberalizm Walzera150
6. Podsumowanie153
CZĘŚĆ 2. CNOTA I DOBRO WSPÓLNE WE WSPÓŁCZESNYM LIBERALIZMIE AMERYKAŃSKIM157
Rozdział 1. Liberalne dobro wspólne157
1. Wstęp157
2. Sfera prywatna a sfera publiczna. Miejsce społeczeństwa obywatelskiego w państwie liberalnym160
3. Dobro wspólne165
3.1. Materialne i formalne rozumienie dobra wspólnego167
3.2. Komunitarystyczna krytyka i dobro wspólne170
3.3. Liberalizm celowy Williama A. Galstona174
4. Podsumowanie181
Rozdział 2. Cnoty liberalne. Republikański liberalizm184
1. Wstęp184
2. Liberalna sprawiedliwość a cnota190
2.1. Stephen Macedo i liberalne cnoty192
2.2. William Galston i liberalne cnoty195
2.3. Galston i Macedo198
3. Patriotyzm - postawa cnotliwego obywatela199
4. Cnota w praktyce liberalnego społeczeństwa. Edukacja obywatelska202
5. Podsumowanie205
Rozdział 3. Liberalizm polityczny207
1. Wstęp207
2. Liberalizm polityczny jako implementacja teorii `sprawiedliwości jako bezstronności´208
2.1. `Rozległe doktryny´. Pluralizm209
2.2. Rozum publiczny i niepubliczny214
2.3. Dobro społeczeństwa politycznego i cnoty polityczne219
2.4. Projekt etyczny Kanta a Liberalizm polityczny. Autonomia222
2.5. Wolność224
3. Polityczna interpretacja `sprawiedliwości jako bezstronności´ jako odpowiedź na komunitarystyczną krytykę226
3.1. Koncepcja jednostki, uniwersalizm i deontologia liberalizmu politycznego226
3.2. Atomizm i liberalna wspólnota230
4. Podsumowanie232
Zakończenie235
Bibliografia244

Liberalizmakomunitaryzm

Jegowłasnedobro,fizycznelubmoralne,niejestwystarczającymusprawied-

liwieniem.Niemożnagozmusićdouczynienialubzaniechaniaczegoś,po-

nieważtakbędziedlaniegolepiej,ponieważtogouszczęśliwi,ponieważ

zdanieminnychosóbbędzietomądrymlubnawetsłusznympostępkiem.Są

topowodypoważne,bygonapominać,przemawiaćmudorozumu,przeko-

nywaćgolubprosić,lecznie,bygozmuszaćlubkaraćwrazie,gdybynasnie

słuchał

Ograniczeniemwolnościczłowiekamożebyćbowiemjedyniewol-

ność(prawa)innych.Tylkotekoncepcjedobranieposiadająmoralnej

legitymacjirealizacji,któreodbierająinnymprawoposzukiwaniaich

własnejwizjidobra.Paternalistycznapolitykapaństwa,nakierowanana

przymusoweutrwalaniejedynej„słusznej”moralności,powodujeniepo-

żądaneskutkidwojakiegorodzaju:popierwsze,odbierajednostcemoż-

liwościsamorozwoju,podrugie,pozbawiaspołeczeństwowarunków

intelektualnegoimoralnegowzrostu.Przymusmoralnyjestwięcnie

tylkogwałtemnawolnościjednostki,leczpowodujerównieżistotne,

niekorzystnenastępstwadlarozwojuspołeczeństwa.

FilozofiemoralnościKantaiMillastałysięinspiracjąmiędzyinnymi

dlaIsaiahaBerlina(1909–1997),któregooryginalnakoncepcjawolności

równieżzostałazuznaniemprzyjętaprzezwspółczesnychliberałówame-

rykańskich7.UźródełBerlinowskiejteoriiwolnościleżyprzekonanie,że

możnawyróżnićdwaaspektywolności,dwaodmiennepunktywidzenia

wolności,dwieróżnejejinterpretacje.Berlinwyróżniłwięcdwiekon-

cepcjewolności:wolnośćnegatywnąipozytywną,czyli„wolność

od”i„wolnośćdo”.ZdaniemBerlina,abywłaściwiezrozumiećjego

interpretacjępojęciawolności,należyrozpocząćodpostawieniasobie

dwóch,bardzoistotnychpytańosenswolności.Wprzypadkuwolności

waspekcienegatywnympytanietobrzmi:„jakdalekosięgaobszar,

wktóregogranicachpodmiot–osobabądźgrupaosób–ma,lubpowinna

mieć,całkowitąswobodębyciaidziałaniawedlewłasnejwoli,bezwtrą-

caniasięinnychludzi?”.Natomiastwjejpozytywnymaspekciepytanie

tobrzmiałoby:„colubktojestźródłemwładzyalboingerencji,która

możeprzesądzić,żektośmazrobićraczejtoniżtamto,byćtaki,anie

inny?”8.Napierwszyrzutokawidać,żeróżnicamiędzyobomapytaniami

jestbardzosubtelna.Wpierwszymprzypadkupadapytanieostrefęwol-

negodziałania,wdrugimopodmiotdziałającywtejstrefie,czylireali-

6J.S.Mill,Owolności,PWN,Warszawa1959,s.129–130.

7I.Berlin,Czteryesejeowolności,PWN,Warszawa1994.

8Ibidem,s.182.

Brak wyników

Rzecz o sprawiedliwości

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra