Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PrezentowanewRzeczachifaktachstanowiskojestbardziejzło-
żone.Milczeniejestpochodnątezmetafizycznych-bierzesięznie-
wyrażalnościontologiifaktów.
RdzeńprzedstawionejprzezWolniewiczainterpretacjiTraktatu
składasięzpięciunastępującychtwierdzeń:(1)Podstawowymproble-
memTraktatujeststosunekmyślidoświata(rzeczywistości);(2)Myśl
jestwTraktacieutożsamionazjęzykiem;(3)Logiczno-syntaktyczna
strukturajęzykaiontologicznastrukturaświata(rzeczywistości)są
izomorficzne;(4)PrzedstawionawTraktacieontologiajestontologią
faktów;(5)Ontologiafaktówjestniewyrażalna(wpisanajestwnią
głębokaaporia).WedługWolniewiczaTraktatjestzatemklasycznym
dziełemfilozoficznym,wktórympróbujesięodpowiedziećna„wielką
zagadkę”(„mamyprzedsobąsystemmetafizyczny,wktórymcentralną
rolęodgrywakwestiastosunkumyślidoświataorazkwestiamiejsca,
jakiewtymstosunkuzajmujejęzyk”(s.54)),zakończonymniekla-
sycznąkonkluzją.Przyjrzyjmysiętymtwierdzeniomniecobliżej.
Problemrelacjimiędzymyśląaujmowanąwniejrzeczywisto-
ściątowfilozofiizagadnieniecentralne.Wittgenstein,podobniejak
wcześniejFrege,patrzynatękwestięzperspektywyantypsycho-
logicznej.Przezmyślrozumieniejakieśdostępneintrospekcyjnie
zjawiska,leczabstrakcyjnynośnikprawdyifałszu.Takpojmowana
myśljestswegorodzajujęzykiem.Niejesttojednak„język”wsen-
sie,jakitemusłowunadajejęzykoznawstwo,lecz„język”rozu-
mianylogicznie.Termintenjestbowiemdwuznaczny.Wittgenstein
tędwuznacznośćoddajeprzypomocykategoriiznakuisymbolu.
Znakitopewne,dostępnezapomocązmysłówzewnętrznychbądź
zmysłuwewnętrznego,fakty:ciągipozostawionychnapapierze
śladówatramentu,rysunki,dźwięki,wyobrażenia,snyitd.Sym-
bolenależądoinnegoporządku.Znakamibędąwięcnaprzykład
graficzneznakizdaniowe:„Mojamiotłastoiwkącie”,„Mybroom
isinthecorner”,„MeinBesenstehtinderEcke”,rysunekstojącej
wkąciemiotłyczywyobrażenietejsytuacji,symbolemzaś-to,
cotymznakomjestwspólneiwstosunkudoczegomożepowstać
kwestiaprawdziwości.Wtakimujęciupytanieostosunekmyślido
światazostajesprowadzonedopytaniaomożliwośćodwzorowa-
niarzeczywistościwjęzyku.Odpowiedziąnatopytaniejestteo-
rialogicznegoodwzorowania.GłównąmyśltejteoriiWittgenstein
przedstawiłtak:
13
