Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
isięgajągłęboko”(s.70)-twierdzi.PrzedstawionywRzeczach
ifaktachwywódjestpełennawiązańdohistoriifilozofii,odpreso-
kratykówdoegzystencjalistów,nawiązańczasamizaskakujących,
czasamidyskusyjnych,zawszejednakniezwykleinspirujących.
Wspomnijmytuokilkunajważniejszych.
TraktatprzedewszystkimwyrastazideiFregegoiRussella.
WittgensteinpodkreślatowPrzedmowie,pisząc:„wielezawdzię-
czamwspaniałymdziełomFregegoorazpracommegoprzyjaciela
BertrandaRussella”(Wittgenstein1997,s.3).Wżadnymrazie
nienależyjednaktegointerpretowaćwtensposób,żeTraktatjest
kontynuacjąmyślitychdwóchfilozofów.Przeciwnie,więcejjest
turóżnicniżpodobieństw.„Wspaniałedzieła”FregegoiRussella
byłyraczejodskocznią,odbiciesięodktórejpozwoliłoWittgenste-
inowiwypracowaćwłasnestanowisko.(Chybanajlepiejwidaćto
naprzykładzielogiki.)WRzeczachifaktachrelacjemiędzyideami
tychtrzechfilozofówsąomawianewwielumiejscach.Szczególnie
ciekawejestzestawieniewrozdzialeVIIatomizmulogicznegoRus-
sellaiWittgensteina,kończącesiękonkluzją:
RóżnicamiędzyatomizmemlogicznymRussellaiWittgensteinajestjednym
zprzejawówogólniejszejróżnicy,jakazachodzimiędzystanowiskiemonto-
logiiprzedmiotówiontologiifaktów.Sprowadzasięonawostatecznoścido
różnicyzdańnatemattego,comasens,anietego,cojestprawdą(s.221).
InnyważnyskładnikontologiiTraktatu-pojęcieprzedmiotu,
rozumianegojakopostulowanykresrefleksjinadmetafizyczną
naturąświata-możnaodnaleźćuwielumyślicieli.Naanalogię
z„elementamipierwszymi”,októrychmowawTeajteciePlatona,
zwróciłuwagęsamWittgensteinwDociekaniach(§46).Stosowny
fragmentTeajtetawprzekładzieizkomentarzemElzenbergazna-
lazłsięteżwRzeczachifaktachjakoDodatek(I).Elzenberg(s.223),
azanimWolniewicz(s.144),wyłożonąwtymfragmencieteorię
przypisaliAntystenesowi.Taproweniencjajestjednakproblema-
tyczna.CynikaAntystenesaraczejnieinteresowałydywagacjeonto-
logiczne.NatomiastkoncepcjazTeajtetaprzypominastanowisko
Anaksagorasa.PrzedstawionąprzezSteniusa(1960)paralelęmię-
dzyontologiąWittgensteinaiAnaksagorasaWolniewiczwprawdzie
uznajeza„wątpliwą”(s.99),jednakwydajesię,żepewnepodobień-
stwamożnatuodnaleźć.WedługAnaksagorasaświatskładasię
24
