Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wybraneproblemystatusupoznawczegotekstówpisanych–wprowadzenie
23
iograniczeńwerbalizacjiświatażycia(Lebenswelt)zperspektywypacjenta
szpitalapsychiatrycznegoorazwiedzyndogmatyczno-eksperckiej”,prawnej
imedycznej.Zestawienietychtekstówjestjeszczeciekawsze,gdyodwołamysię
dospołecznychrampoznaniaGeorgesaGurvitch’apodkreślającego,żedowolny
systempoznawczyniejestprostymodbiciemrzeczywistościspołecznej,awstruk-
turachspołecznychnpoznanieodgrywarolęcementu,konkurujączinnymidzie-
łamicywilizacji,takimijakmoralność,prawo,religia,magia,wychowanieitd.”
(Gurvitch1985:469).Jeśliczytelniknp.stanieprzeddylematem,poktórejze
stronsięopowiedzieć,to,niecoprowokacyjniemożnazałożyć,żecokolwiekby
niewybrałitakbędzieźle,gdyżodmówiktórejśzestronnprawa”doprawdy.
Dokonywaniewyboruwtymkontekściepodkreślizatemproblemrelatywizacji
inposzukiwaniaprawdy”,azgodniezrefleksjamiElżbietyZakrzewskiej-Man-
terys(1998:184)jesttozadaniezistotynniekonkluzywne”:nponieważjestono
[zadanie-W.D,J.Ż.]nie»docieraniem«doprawdy,alejej»rozumieniem«”.
Prawdysięnieszuka,leczwniezliczonychnsposobachbycia”prawdęsięRozu-
mie(świadomiestawiamywielkienR”).
Rozumieniezatemjestnajważniejszymcelemtekstuzarównodlaautora,jak
iodbiorcy.OtowłaśniechodziM.Czerwińskiemu,któryanalizującwybraneele-
mentytwórczościW.Gombrowicza,jestniejakozmuszonynwłożyć”jewramy
całościowegoprojektuantropologicznegolub,innymisłowy,przyjęteprzez
Gombrowiczagatunkoweformyekspresjisądlaliteraturoznawcynnaturalnymi”
ramami(ograniczonej?)interpretacji.Zaprezentowanaliteraturoznawczaforma
analizjestciekawadlasocjologa,gdyżtam,gdzieM.Czerwińskiwydajesiękoń-
czyć,humanistycznienastawionysocjologzrobiconajmniejjedenkrokdalej.Dla
Czerwińskiegobowiemtekstijegoformagatunkowa,autonomiaiwewnętrzne
mechanizmywtekście,sąistotąnauki.Dlasocjologahumanistytensamtekstjest
interesującyotyle,oileprzenosiwświatjegoautora,mówiąconimsamym.Taka
nodmiana”socjologamożezatemtraktowaćtekstokazjonalnie,gdyżwyjaśnia
to,cojestpozatekstem,np.sposóbuwikłaniajegoautorawstrukturyspołeczne.
ZastosowanaprzezM.Czerwińskiegokompilacjametod(komparatystykalite-
racka,założeniainterpretacjihermeneutycznej,analizastylistyczno-tematyczna)
orazwynikającyzniejsposóbpisaniaoGombrowiczu,wprowadzaCzytelnika
wnastępnączęśćksiążki(októrejpiszemywdalszychakapitach).
WczęściWposzukiwaniuautora,czytelnikbędziemiałdoczynieniazpro-
blememrelacjimiędzyautoremadokonanymzapisem,każdorazowouwikłanym
wmożliwościanalitycznegoodnalezieniazaginionejczywłaściwejpodmiotowo-
ściautoratekstu.Chodzioróżnicemiędzyintencjątekstumówionegoapisanego
(A.BuchneriM.Maryl)orazwkontekściezapisówintymnychoto,żeautor
nieprzedstawiawłasnejkreacji,którądopierotrzebazinterpretowaćiwkonse-
kwencjiodkryćwłaściwąmupodmiotowość(M.Czerwiński,A.Krasowska).
Jesttotymbardziejproblematycznewtedy,gdymamydoczynieniaztekstami
