Sądowa kontrola legalności aktów administracyjnych Unii Europejskiej

Marek Jaśkowski

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-8092-030-9

DOI:

Wydawnictwo:

Wolters Kluwer Polska SA

Rok wydania:

2015

Liczba stron:

489

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Jaśkowski, Marek. Sądowa kontrola legalności aktów administracyjnych Unii Europejskiej. Red. . : Wolters Kluwer Polska SA, 2015, 489 s. ISBN 978-83-8092-030-9

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Jaśkowski, M.

T1 Sądowa kontrola legalności aktów administracyjnych Unii Europejskiej

PB Wolters Kluwer Polska SA

YR 2015

SN 978-83-8092-030-9

Bibliografia BibTex:

@Book{ 234315, author = "Jaśkowski, Marek", editor = "", title = "Sądowa kontrola legalności aktów administracyjnych Unii Europejskiej", publisher = "Wolters Kluwer Polska SA", year = "2015", address = "", isbn = "978-83-8092-030-9" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Jaśkowski, Marek

ED -

TI - Sądowa kontrola legalności aktów administracyjnych Unii Europejskiej

PB - Wolters Kluwer Polska SA

CY -

PY - 2015

SN - 978-83-8092-030-9

ER -

Netografia (standard APA):

Jaśkowski, Marek. Sądowa kontrola legalności aktów administracyjnych Unii Europejskiej [baza danych online] : Wolters Kluwer Polska SA, 2015 [dostęp: 25 08 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/sadowa-kontrola-legalnosci-aktow-administracyjnych-unii-europejskiej-marek-jaskowski-234315.

Europejska Konwencja Praw Człowieka, Administracyjne postępowanie, Organy sądowe Unii Europejskiej

Marek Jaśkowski doktor nauk prawnych, pracownik naukowo-dydaktyczny w Katedrze Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie; ekspert ds. legislacji w Biurze Analiz ...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-8092-030-9

DOI:

Wydawnictwo:

Wolters Kluwer Polska SA

Rok wydania:

2015

Liczba stron:

489

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Rozdział1
Rozdział2
Rozdział3
Wykaz skrótów | str13
Wstęp | str17
1. Problematyka kontroli kompetencji regulacyjnych na poziomie ponadnarodowym | str23
Zagadnienia ogólne | str23
1.1. Prawo administracyjne a globalizacja | str24
1.2. Zagrożenie dla mechanizmów skutecznej kontroli | str27
1.2.1. Kontrola a accountability | str27
1.2.2. Problem niewystarczającej kontroli działań administracyjnych na poziomie międzynarodowym | str28
1.3. Globalne prawo administracyjne | str30
1.4. Koncepcja międzynarodowej władzy publicznej | str35
1.5. Koncepcje kontroli międzynarodowych kompetencji regulacyjnych a kontrola aktów Unii Europejskiej | str37
2. Administracyjny wymiar funkcjonowania UE | str40
2.1. Pojęcie administracji publicznej | str40
2.2. Funkcje UE o charakterze administracyjnym | str42
Pojęcie "administracji europejskiej" w art. 298 TFUE | str45
2.3. Administracja bezpośrednia, pośrednia i wspólna; sieci administracyjne | str46
2.4. Nowe zarządzanie | str50
2.5. UE a władztwo administracyjne | str51
1. Unijne indywidualne akty administracyjne | str55
1.1. Uzasadnienie wyodrębnienia aktu administracyjnego jako jednej z form działania administracji | str55
Akt administracyjny Unii Europejskiej - cechy, procedura i skutki prawne wydania | str55
1.2. Pojęcie aktu administracyjnego indywidualnego | str58
1.2.1. Akt indywidualny a akt generalny | str60
1.2.2. Szczególne cechy aktów indywidualnych wydawanych przez organizacje międzynarodowe | str63
1.3. Akty administracyjne Unii Europejskiej | str64
Akt administracyjny a akt dotyczący skarżącego bezpośrednio i indywidualnie w rozumieniu art. 263 TFUE | str71
1.4. Przegląd kategorii aktów wydawanych przez Unię Europejską pod kątem cech aktu administracyjnego indywidualnego | str76
1.4.1. Rozporządzenia, dyrektywy, decyzje | str76
1.4.2. Akty ustawodawcze i nieustawodawcze | str85
1.4.3. Charakter prawny grzywien wymierzanych przez Komisję za naruszenie prawa konkurencji | str89
1.4.3.1. Stanowisko sądów unijnych | str90
1.4.3.2. Perspektywa EKPC (ETPC) | str93
1.4.3.3. Stanowisko doktryny | str95
1.4.3.4. Analiza | str98
1.5. Forma aktu administracyjnego | str102
1.6. Klasyfikacja aktów administracyjnych Unii Europejskiej | str103
1.7. Podmioty wydające akty administracyjne | str111
1.7.1. Instytucje | str111
1.7.2. Inne podmioty | str116
2. Gwarancje proceduralne | str118
2.1. Charakter procedury prowadzącej do wydania aktu administracyjnego | str119
2.2. Prawo do bezstronnego i sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy | str122
2.2.1. Domniemanie niewinności | str123
2.2.2. Nemo se ipsum accusare tenetur | str129
2.2.2.1. Program łagodzenia sankcji (leniency) | str133
2.2.2.2. Orzecznictwo TS a standardy ETPC | str134
2.3. Prawo do zajęcia stanowiska (prawo do bycia wysłuchanym) | str135
2.4. Prawo dostępu do dokumentów | str146
2.5. Obowiązek uzasadnienia aktu | str147
2.6. Zagadnienie indywidualnej notyfikacji aktu | str153
2.7. Obowiązek załatwienia sprawy przez organ w rozsądnym terminie | str158
2.8. Zagadnienie kodyfikacji procedury administracyjnej UE | str161
Rezolucja Parlamentu Europejskiego zawierająca zalecenia dla Komisji w sprawie prawodawstwa dotyczącego postępowania administracyjnego w Unii Europejskiej | str165
2.9. Podsumowanie | str167
3. Skutki wydania aktu administracyjnego - zasada trwałości aktu administracyjnego | str169
3.1. Zasada trwałości aktu administracyjnego a dopuszczalność uchylenia (cofnięcia) aktu | str169
3.2. Ne bis in idem | str174
3.2.1. Treść zasady | str174
3.2.2. Ne bis in idem a postępowanie przed organami krajowymi | str176
3.2.3. Zasada ne bis in idem a postępowanie przed organami państw trzecich | str178
3.2.4. Zbieg sankcji | str179
3.3. Domniemanie legalności aktu | str180
3.4. Zasada trwałości a sądowa kontrola aktu administracyjnego183
3.4.1. Niedopuszczalność obejścia art. 263 przez art. 268 TFUE | str184
3.4.2. Niedopuszczalność obejścia art. 263 przez art. 267 TFUE | str186
3.4.3. Niedopuszczalność obejścia art. 263 przez art. 277 TFUE (zarzut bezprawności) | str189
1. Zagadnienia ogólne | str194
1.1. Sąd właściwy | str194
Kontrola sądowa legalności/ważności aktu administracyjnego Unii Europejskiej, jej mechanizmy i zakres | str194
1.2. Rodzaje postępowań dotyczących ważności aktów administracyjnych Unii Europejskiej | str195
1.2.1. Skarga bezpośrednia | str196
1.2.2. Procedura prejudycjalna | str197
1.2.3. Odwołania od kar | str197
1.3. Pojęcie sądowej kontroli administracji, kontrola sądowa a nadzór | str198
1.4. Funkcje (cele) kontroli sądowej | str201
1.5. Przedmiot ochrony i czynna legitymacja procesowa | str202
1.6. Przedmiot zaskarżenia | str203
2. Zasada skutecznej ochrony sądowej | str205
2.1. Znaczenie zasady | str205
2.2. Uzasadnienie aktu jako warunek kontroli sądowej | str206
2.3. Dopuszczalne ograniczenia prawa do sądu | str207
3. Mechanizmy sądowej kontroli legalności/ważności aktów administracyjnych | str208
3.1. Skarga o unieważnienie aktu (art. 263 TFUE) | str208
3.1.1. Przedmiot skargi | str208
3.1.2. Legitymacja procesowa | str215
3.1.2.1. Bierna legitymacja procesowa | str215
Przedmiot skargi w ramach WPZiB | str215
3.1.2.2. Czynna legitymacja procesowa | str217
3.1.2.3. Legitymacja czynna w ramach WPZiB | str229
3.1.3. Terminy na wniesienie skargi | str230
3.1.4. Skarga o unieważnienie a inne skargi | str233
Skarga na zaniechanie a skarga o unieważnienie | str235
3.1.5. Zakres kontroli | str237
3.1.5.1. Zakres kontroli ex officio | str237
3.1.5.2. Kompetencja sądów unijnych do oceny legalności aktów wydanych w celu wykonania rezolucji RB ONZ | str239
3.1.5.3. Kontrola ustaleń faktycznych | str242
3.1.6. Podstawy unieważnienia | str245
3.1.6.1. Brak kompetencji | str246
3.1.6.2. Naruszenie istotnego wymogu proceduralnego | str249
3.1.6.3. Naruszenie traktatu lub jakiejkolwiek reguły prawnej związanej z jego stosowaniem | str253
3.1.6.4. Nadużycie władzy | str254
3.1.6.5. Podstawy unieważnienia aktu administracyjnego a niewłaściwe administrowanie (ang. maladministration, fr. mauvaise administration) | str255
3.1.7. Skutki wyroku | str258
3.1.7.1. Res iudicata | str258
3.1.7.2. Skutki uznania skargi za zasadną | str262
3.1.7.3. Akt nieistniejący | str269
3.1.7.4. Konsekwencje oddalenia skargi | str271
3.2. Kontrola ważności aktów administracyjnych Unii Europejskiej w ramach procedury pytań prejudycjalnych | str272
3.2.1. Sąd krajowy a przeciwdziałanie obejściu terminów przewidzianych w art. 263 przez wykorzystanie art. 267 TFUE | str273
3.2.2. Obowiązek zwrócenia się z pytaniem w przedmiocie ważności aktu | str275
3.2.3. Przedmiot kontroli | str280
3.2.4. Podstawy nieważności aktu | str284
3.2.5. Intensywność kontroli | str284
Pytania prejudycjalne w ramach WPZiB | str284
3.2.6. Pytanie prejudycjalne a zakres autonomii Trybunału Sprawiedliwości | str285
3.2.7. Skutek orzeczenia prejudycjalnego w przedmiocie ważności | str289
Ograniczenie skutków wyroku w czasie | str292
3.3. Podsumowanie | str294
4. Poszanowanie zasad ogólnych prawa unijnego jako kryterium legalności aktu administracyjnego | str297
4.1. Zagadnienia ogólne | str297
4.2. Zasada legalizmu | str297
4.2.1. Pojęcie zasady legalizmu w prawie UE | str297
4.2.2. Zasada legalizmu a inne zasady | str299
4.3. Zasada ochrony zaufania | str302
4.3.1. Zasada ochrony zaufania a zasada pewności prawa | str303
4.3.2. Zasada ochrony zaufania a zasada ochrony praw nabytych | str303
4.3.3. Natychmiastowy skutek prawa UE a zasada ochrony zaufania | str305
4.3.4. Przesłanki ochrony zaufania | str307
4.3.4.1. Zachowanie organu jako źródło oczekiwań | str307
4.3.4.2. Uzasadniony charakter oczekiwań | str311
4.3.4.3. Granice ochrony - nadrzędny interes publiczny | str324
4.3.5. Zasada ochrony zaufania a obowiązek zwrotu pomocy publicznej | str325
4.3.6. Proceduralny wymiar zasady ochrony zaufania | str328
4.4. Zasada niedziałania prawa wstecz | str330
4.4.1. Treść zasady | str330
4.4.2. Właściwe/pozorne działanie prawa wstecz | str331
4.4.3. Wytyczne a zakaz działania prawa wstecz | str333
4.4.4. Obowiązek uzasadnienia działania prawa wstecz | str337
4.5. Zasada proporcjonalności | str337
4.5.1. Treść zasady | str337
4.5.2. Zakres kontroli | str339
4.5.2.1. Model kontroli | str342
4.5.2.2. Celowość środka a ciężar dowodu | str344
4.5.2.3. Kontrola aktów ingerujących w sferę praw podstawowych | str346
4.5.3. Zasada proporcjonalności a sankcje za naruszenie prawa Unii Europejskiej | str347
4.5.4. Podsumowanie | str350
4.6. Zasada równego traktowania (zasada niedyskryminacji) | str351
4.6.1. Treść zasady | str351
4.6.2. Zasada równego traktowania a akty generalne | str352
Uzasadnione odmienne traktowanie | str352
4.6.3. Zasada równego traktowania a akty indywidualne | str354
Zasada równego karania | str354
4.6.4. Zasada równego traktowania a inne zasady | str359
4.6.5. Zasada równego traktowania a obowiązek uchylenia aktu | str359
4.6.6. Kontrola poszanowania zasady równego traktowania | str361
4.6.6.1. Kontrola poszanowania zasady równego traktowania w odniesieniu do aktów generalnych | str361
4.6.6.2. Kontrola poszanowania zasady równego traktowania w odniesieniu do aktów indywidualnych | str363
4.7. Zasada poszanowania praw podstawowych | str365
4.7.1. Podstawy prawne sądowej ochrony praw podstawowych | str365
4.7.2. Zakres dopuszczalnej ingerencji | str366
4.7.3. Sądowa kontrola legalności aktów administracyjnych UE | str369
4.8. Podsumowanie | str369
5. Kompetencje dyskrecjonalne i kontrola ich wykonywania | str373
5.1. Pojęcie uznania, uznanie a kompetencje dyskrecjonalne | str374
5.1.1. Pojęcie uznania w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości | str374
5.1.2. "Swobodne" uznanie | str378
5.2. Uzasadnienie marginesu uznania w zakresie wydawania aktów administracyjnych | str379
5.3. Granice uznania | str382
5.3.1. Zagadnienia ogólne | str382
5.3.2. Granice uznania w prawie UE | str384
5.3.2.1. Ograniczenia ze względu na cel działania | str384
5.3.2.2. Ograniczenia ze względu na metodę działania | str388
5.3.2.3. Ograniczenie co do formy | str388
5.3.2.4. Ograniczenie przez dyrektywy wyboru konsekwencji | str388
5.3.2.5. Zasady ogólne prawa a zakres kompetencji uznaniowych | str389
5.3.2.6. Ograniczenie uznania w drodze wydania wytycznych | str389
5.4. Sądowa kontrola wykonywania kompetencji uznaniowych | str392
5.4.1. Kontrola proceduralna | str392
5.4.2. Kontrola interpretacji przepisów | str394
5.4.3. Kontrola ustaleń faktycznych | str395
5.4.4. Kontrola oceny dokonanej przez organ | str396
5.4.4.1. Granice kontroli sądowej kompetencji uznaniowych - kryterium "oczywistego błędu" | str396
5.4.4.2. Granice kontroli sądowej - formuła Tetra Laval | str400
5.4.5. Ciężar dowodu | str406
5.5. Kontrola uznania w zakresie wymiaru grzywien | str407
5.6. Kontrola kompetencji uznaniowych a zasada skutecznej kontroli sądowej | str407
5.7. Podsumowanie | str412
Podsumowanie | str415
Literatura | str423
Akty prawne Unii Europejskiej | str439
Orzecznictwo | str449

2.AdministracyjnywymiarfunkcjonowaniaUE

miaruintegracjieuropejskiejwiążesięzwprowadzaniemprogramujed-

nolitegorynku78.

Wliteraturzepodkreślasię,żedominująceznaczenieadministracjipo-

średniejznajdujeuzasadnieniewzasadziepomocniczości,atakżewsto-

sunkowoograniczonychzasobachKomisjiEuropejskiej79.Wtymfunkcjo-

nalnymsensieE.Schmidt-Aßmannposługujesiępojęciemﬂadministracji

europejskiej”jakozespoleniainformacji,działańikontroli,któregopod-

stawąpozostająadministracjepaństwczłonkowskich.Sąonefunkcjonal-

niepowiązanewsieć,wskładktórejwchodząrównieżjednostkiadmini-

stracyjnepoziomuUE80.

Tenstosunkowoprostymodeldwupoziomowejadministracjitraci

wpewnymstopniuswojąklarownośćnaskutekwzrostuznaczeniaadmi-

nistracjiwykonywanejwspólnieprzezorganykrajoweiunijne,atakże

wdrodzewspółpracyorganówpaństwczłonkowskichmiędzysobą.

Wspólnaadministracjaobejmujezłożoneprocedury,inicjowanezarówno

naszczeblukrajowym,jakiunijnym,wramachktórychwtokujednego

postępowaniauczestnicząorganykrajoweiunijne81.Omawiającwspółza-

leżnościmiędzyadministracjąunijnąipaństwową,należyzwrócićuwagę

równieżnadziałaniapodejmowanewramachstrukturocharakterzesie-

ciowym,łączącychorganyadministracyjnenaobupoziomach.Trzebatu

wyróżnićsieciowymiarzepoziomym(łącząceorganypaństwczłonkow-

skich)orazsieciobejmującewspółpracęmiędzyorganamipaństwczłon-

kowskichiorganamiUnii.Sątostrukturyozróżnicowanymcharakterze

izakresiezadań.Wśródpodstawowychfunkcjisieciwyróżniasię82pla-

nowanie,koordynowanietworzeniaiwymianydanychistotnychzpunktu

widzeniaadministracji83,jakrównieżwykonywanieprawaUE84.

78L.Azoulai,TheCourtofJusticeandtheAdministrativeGovernance,EuropeanLawJournal2001,

vol.7,nr4,s.425,427–428.

79L.Radermacher,TheLimitsoftheConceptofIndirectImplementationofCommunityLaw(w:)The

EmergingConstitutionalLawoftheEuropeanUnion,red.A.Bodnaretal.,Berlin–Heidelberg2003,

s.256.

80E.Schmidt-Aßmann,Ogólneprawoadministracyjnejakoideaporządku,Warszawa2011,s.50.

81M.P.Chiti,FormsofEuropean...,s.45.

82H.C.H.Hofmann,G.C.Rowe,A.H.Turk,AdministrativeLawandPolicyoftheEuropean

Union,Oxford2011,s.307in.;R.Grzeszczak,Władzawykonawcza...,s.102–103.

83Zob.przykładoworozporządzenieParlamentuEuropejskiegoiRady(WE)nr401/2009zdnia

23kwietnia2009r.wsprawieEuropejskiejAgencjiŚrodowiskaorazEuropejskiejSieciInformacji

iObserwacjiŚrodowiska,Dz.Urz.UEL126z21.05.2009,s.13.

84Zob.przykładoworozporządzenienr1/2003.

Brak wyników

Sądowa kontrola legalności aktów administracyjnych Unii Europejskiej

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra