Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
KONCEPCJEUSTROJOWEPOLSKIEGOSAMORZĄDU
inauki,przedstawicielesamorząduterytorialnegoorazosobyprzezPrezydenta
Rzeczypospolitejmianowane”21.
Organizacjesamorządugospodarczegootrzymywałybyokreślonąliczbęman-
datówwsenacieiobsadzałyjeswoimiprzedstawicielami.Działaczesamorządu
gospodarczegochcieli,żebywnowymustrojunależyciedostrzeżonodoniosłą
rolęreprezentacjiinteresówzawodowych,zwłaszczazorganizowanychnapod-
stawieprawapublicznego.W1932rokuIZjazdSamorząduGospodarczegoRP
przyjąłuchwałęwsprawiewpływusamorządugospodarczegonaustawodawstwo.
Podkreślonowniej,żeHnowakonstytucjaRzeczypospolitejzapewnićwinna
bezpośredniudziałprzedstawicielstwagospodarczegowdziałalnościustawodaw-
czej.ZrównaniewprawachSenatuzSejmemiwydatneoparcieskładuSenatu
oreprezentacjęgospodarczą,przyczynisięwsposóbistotnydoustrojowegozabez-
pieczeniarównowagiinteresów,dającejtrwałośćipewnośćwewnętrznejbudowie
państwa”22.
Kołagospodarczeniebyłyzbytnowatorskiewysuwająctakąkoncepcjąsenatu.
TensposóbmyśleniazapoczątkowałJaworskiwProjekcieKonstytucjiz1928roku,
aszerzejzostałrozwiniętyprzezuczestnikówAnkietykonstytucyjnejSejmuRP,
rozpisanejwmarcu1931roku.WAnkieciewieleosóbopowiadałosięzareformą
senatuwzakresieskładuikompetencji.Uważano,żewnowejkonstytucjisejm
isenatpowinnymiećzbliżonepozycjeustrojowąikompetencje,leczkażdązizb
należałobywyłonićwinnysposób.Izbaposelskabyłabyreprezentacjąpolityczną,
asenacka–przedstawicielstwemspołecznym.Drugaizbawznacznejmierzemiała
składaćsięalbozreprezentantówsamorząduterytorialnego,gospodarczego,zawo-
dowego(AntoniPeretiatkowicz,MaciejStarzewski,WładysławAbraham,Stani-
sławEstreicher,KonstantyGrzybowski),alboprzedewszystkimprzedstawicieli
życiagospodarczegoizawodowego(EdwardDubanowicz,StanisławKutrzeba,
KazimierzZakrzewski).Podkreślano,żezasadaharmoniiustrojuwymagatego,
abywspółcześniedawaćwparlamenciejednakowywyrazinteresomiorganizacjom
politycznymorazinteresomlokalnym,gospodarczymizawodowym.
Sumując,wdebatachzokresumiędzywojniasprawaogólnopolskiegoprzed-
stawicielstważyciagospodarczego,którepartycypowałobywjakiejśformiewpro-
cesietworzenia(lubstanowienia)prawa,najczęściejwystępowałapodszyldem
NIGisenatu.WlatachdwudziestychkoncentrowanouwagęnaNIG,awlatach
trzydziestychwiększymzainteresowaniemcieszyłasięwizjadrugiejizbyparla-
mentu(wczęścilubwcałości)jakoreprezentacjisamorządugospodarczego.
Czasempojawiałysięteżmniejpopularnepomysły,takiejaknaprzykładizba
zawodów(złożonazreprezentantówżyciazawodowegoigospodarczego)jako
pierwszaizbaparlamentu,którejwprocesielegislacyjnymprzypadłabyrolamery-
21Przemówienieprof.A.Chełmońskiego,radcyprawnegoIzbyPrzemysłowo-Handlowej
wWarszawie,[w:]ibidem,s.39-40.
22UchwałyZjazdu,[w:]ibidem,s.30.
