Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Pytania:jakspołeczeństwoposługujesiękarąijakiepodajeuzasadnieniajej
stosowaniawobecosóbpopełniającychprzestępstwa,nietracąswejaktu-
alności.Najbardziejnurtującejestjednakpytanie,czyspołeczeństwokarze
sprawców,bomoże,czyraczejkarze,bomusi?Równieżistotnesąpytania
ozasadykaraniaorazceleifunkcjekary,atakżeoto,wjakichwarunkach
idlaczegospołeczeństwoakceptujeokreślonekaryisposóbichwykonywa-
nia,awjakichokolicznościachnie?Jakiekaryikomuwymierzoneuznaje
zasurowe,jakiezazbytłagodne,aktóreuważazasprawiedliwe?Który
modelkaraniajestoptymalnyzpunktuwidzeniajednostki,aktóryzpunktu
widzeniaspołeczeństwa?Wszystkietepytaniapokazujązjawiskospołeczne
karyjakozłożonąinstytucjęspołeczną,mającąwieleinnychwymiarówpoza
prawnym.Najbardziejoczywistyjestjejaspektsocjologiczny,psychologiczny,
historyczny,lozocznyipolityczny.Odrębnymprzedmioteminterdyscypli-
narnychbadańjestteżekspresyjnafunkcjakary1.Badanietychwymiarów
karyniejestłatwe,ponieważkażdyzelementówdynamiczniesięzmienia,
atakżezmieniająsięichwzajemnerelacje.
Choćnajstarszepoglądynatematkaryikaraniabyływyrażanewmitach,
doktrynachreligijnych,wierzeniachiprzekonaniachoporządkuświata,
todziejeeuropejskiejmyślipenalnejrozpoczynasięzazwyczajodprezen-
tacjistanowiskaArystotelesa2iPlatona3,kolejnymikamieniamimilowymi
1J.Feinberg,Theexpressivefunctionofpunishment,[w:]HowPunish?How
Much?AReaderonPunishment,ed.M.Tonry
,OxfordUniversityPress,Oxford2011,
s.111–125.Por.takżePh.Smith,PunishmentandCulture,TheUniversityofChicago
Press,Chicago–London2008,s.169–183.
2Arystoteles,EtykaNikomachejska,przekładikomentarzD.Gromska,WNPWN,
Warszawa2007;W
.Galewicz,OdpowiedzialnośćisprawiedliwośćwetyceArystotelesa,
WydawnictwoMarekDerewicki,Kęty2019.
3M.M.Mackenzie,PlatoonPunishment,UniversityofCaliforniaPress,Berkeley,
LosAngeles–London1981.