Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
1.Zaryshistoriibadańsocjologiczno-prawnychnatematkary,karaniał
siędometoditeoriisocjologicznych,iotwierałydrogęszerszejwspółpracy
interdyscyplinarnejwramachnaukspołecznychiprawnych.Stawiałypyta-
niabadawczewtakisposób,żepobudzałyświadomośćzłożonościzjawiska
karyikarania,iwprowadzałyzapotrzebowanienawyjaśniającąjewiedzę
psychologiczną,historyczną,antropologiczną,pedagogicznąiinne.
Autorzywileńskichbadaństwierdzili,żeichbadaniaprzeprowadzone
metodąindukcyjnąnaokoło20-procentowejreprezentacjipolskichsędziów
stwarzająpodstawędowyprowadzeniawnioskówdotyczącychogółutej
populacji.Argumentowali,żegrupaosób,którewypowiedziałysięwbada-
niu,składałasięzsędziówpochodzącychzżnychrejonówkraju(regiony
zurbanizowaneirolnicze,jednoliteetniczno-religijnieizróżnicowane,
relatywniezamożneibiedne,zamieszkaneprzezstratykacyjniejednolitą
populacjęizróżnicowanąstratykacyjnie),wykształconychnażnych
uczelniach,mającychżnystażwzawodziesędziegoinażnychszcze-
blachinstancjisądowych,będącychwżnymwieku25.Wartośćpoznawczą
tychbadańwyznaczająnietylkosamedaneempirycznedotycząceopinii
sędziówwsprawiekaryikarania,leczrównieżsposóbprzeprowadze-
niaanalizyiprezentacjidanychempirycznych,obrazującyówczesnytok
myśleniaistylwyrażaniaocen,interpretującychjebadaczy.SamiAutorzy
przedstawiliswojewyobrażenienatematdużejwartościswojejpracy,gdyż
stwierdzili,żewnioskizprzeprowadzonegobadaniaDstanowićbędąnie
tylkopodstawędobadańzzakresusocjologiisędziowskiegowymiarukary,
leczjednocześniedadząmateriałdlaoświetleniasamegokodeksukarnego
podkątemwidzeniapraktykiorazwskażą,conależałobyzmienićwprawie
pozytywnym,acowosobach,którestosująprzepisyprawakarnego”26.
BadaniaWróblewskiegoiŚwidybyłyopartenazałożeniachsocjolo-
gicznych,niemetazycznych.Karabyłatraktowanawnichjakofaktspo-
łecznywytworzonywtokudziejówspołecznych,anieabstrakcyjnybyt
oddziałującynaludzkązbiorowośćwedługrównieabstrakcyjnejzasady.
Wynikiemprzyjęciazałożeniaosocjologicznościkarybyłoposzukiwanie
jejsensuwświeciespołecznym,wymaganiachmoralnychimechanizmach
organizacyjnychżyciazbiorowego.Badaczezprzekonaniemprzyjmowali
założenieofunkcjachkarykryminalnejwobecjednostkiizbiorowościoraz
wynikającejztegofaktujejnieusuwalnościzżyciaspołecznego.Chcieli
sięzatemdowiedziećjakprzebiegaprocesjejkształtowaniawobliczu
25Por.B.Wróblewski,W
.Świda,Sędziowskiwymiarkary..,s.34–35.Wartozwrócić
uwagę,żerutynowewspółcześniepytanieopłećrespondenta,niezostałopostawione
wkwestionariuszuz1937r.,ponieważbyłooczywiste,żesędziami-respondentami
sątylkomężczyźni.
26Tamże,s.14–15(podkreślenieJ.K.).