Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
WojciechSzczygielski
prawionedwulicowościąpolitycznąiinicjatywamisprowadzeniaobradującego
Sejmunamanowcereformatorskiezostałyunicestwione.Zadecydowałaotym
determinacjamarszałkaStanisławaMałachowskiego,najbardziejwiarygodnego
rzecznikasejmowo-konfederackiejzbiorowościposelskiej,arównieżpoczucie
realizmupolitycznegowiększościzgromadzonych.Wrezultaciewieńczący
pracezgromadzeniadokumentkońcowypozbawionybyłekstremalnychżądań
lansowanychprzezopozycjonistów.
Czołowympostulatemobradującychbyłodążeniedozapewnieniazagrożonej
przezkrólawprzeświadczeniachposelskichciągłościobradniepodległościowo
zorientowanegoSejmu.Domaganosięwięcograniczeniauprawnieńmonarchy
wzakresielimitowaniasesjisejmowych.Przedewszystkimjednakrzeczszła
ouformowanieSejmunieustającegomającegozastąpićRadęNieustającą.To
właśnieSejmnieustającyrządzącyzgodniezówczesnymiwyobrażeniamimiał
zapewnićziemiańskiejszlachcietrwałą,rzeczywistąsuwerennośćpolityczną
wRzeczypospolitejumożliwiającobezwładnieniemagnateriiorazodnowęiuno-
wocześnieniedemokracjiszlacheckiej.ZuwaginaniechęćPuławiandopowołania
SejmunieustającegoorazutrzymującąsięegzystencjęRadyNieustającej(przy
przewidywanychtrudnościachzjejobaleniem)zrodziłasiękoncepcjabezter-
minowejprorogacjisejmowejmającejprowadzićdowykształceniasięSejmu
nieustającegozgodniezintencjamizbiorowościposelskiej.Bliskaszlachciewizja
Sejmunieustającegorządzącegourzeczywistnionawięcbyćmiała,nienadrodze
kreacjiustawodawczejzastępującobalonąRadęNieustającą,awdrodzekom-
promisupolitycznegopoprzezodwołaniesięszlachtydorutynowychzabiegów
postępowaniaparlamentarnegoiwyzyskaniaznajdującychsięwjejdyspozycji
instrumentówocharakterzesystemowo-ustrojowym.Wzaakcentowanychpostu-
latachreformatorskichmówionookoniecznościprzeprowadzeniaaukcjiwojska
doliczbyzapowiedzianejuchwałąsejmową,arównieżustanowienianowego
systemupodatkowego.Zwracanoteżogólnikowouwagęnapotrzebędalszych
rozwiązańreformatorskich.Obradyzgromadzeniazdająsięwskazywać,iżwszel-
kieewentualnepróbyprzedwczesnegozakończeniaSejmu,czyrewizjidotych-
czasowegotokuobradprowadziłybydoseparatyzmusejmowegozwszystkimi
wynikającymistądnieprzewidywalnymikonsekwencjamipolitycznymi.Królnie
zaakceptowałdokumentukońcowegozgromadzeniatraktującseparatystyczne
obradysejmowez6-8listopadajakozgromadzenienielegalne.
ZgłoszonyprzezobradującewrezydencjimarszałkaStanisławaMałachow-
skiegogremiumparlamentarnepostulatbezterminowejprorogacjisejmowej
wydawałsięjednaknaówczesnymetapiepracparlamentarnychzarównokrólowi,
jakiPuławianomjakonazbytdalekoidący.Wtejsytuacjiwwynikuzabiegów
