Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Zagadnieniasystemowe
3.1.Podmiotyiichrelacje:wstronęsuwerennejpaństwowości
Jeślichodziostrukturępodmiotówprawamiędzynarodowego,tozdaniemGrewego,
wXVIw.ciąglebyłaonaniejednolita.Wartoprzypomnieć,żejeszczew1611r.Anglia
zawarłatraktatsojuszniczyzfrancuskimhugenockimmiastemLaRochelle.Niemniej
widaćjużbyło,żenaczołogrupypodmiotówwysuwasięsuwerennepaństwo.Inne
konstrukcjemająpodmiotowość,jeślipaństwotakąpodmiotowośćzaakceptuje189.
ZarazemjednakGrewepodkreśla,żesamopaństwoniebyłociąglejeszcze
doskonałezarównowaspekcieterytorialnym,jakiwsprawachwładztwa.Wpierw-
szymzkontekstówjegokształtwewnętrznyniebyłanitrwały,aniujednolicony.
Nawetgranicepaństwoweniebyłyjednoznacznieokreślone.Istniałynadalresztki
relacjilennych,enklawyieksklawy.Toprowadziłodoniejasnychzależnościteryto-
rialnych,awefekciedosporów.Wdrugimproblemembyłajednolitośćwładztwa
izdolnośćjegooddziaływaniadowewnątrzinazewnątrzpaństwa.Proceskon-
centracjiwładzypaństwowejrozpocząłsiędopieropodkoniecXVIw.190
Jakopodmiotrelacjimiędzynarodowychtrzymałosiędalejcesarstwo.Księ-
stwaniemieckieprowadziłyswojąpolitykę,aletocesarzbyłsuwerenem.Rzeczy-
wistawładzacesarskaijednośćpodmiotowaRzeszyupadładopierowówczas,
kiedytraktatzMünsterzezwoliłksięstwomniemieckimnazawieranieumów
zpozostałymipaństwamieuropejskimi.Greweprzypomina,żePufendorfnazwał
tamtąRzeszęNiemieckąokreśleniemnmonstrumsuigeneris191.
Utrwaliłsięteżpoglądopodmiotowościnarodówpogańskich.Średnio-
wiecznekoncepcjeopogańskichterytoriachjakoresnullius,stanowiącepodstawę
doagresywnychwyprawNiemcównaziemieSłowianPołabskich,Prusówczy
Litwinów,upadły.Ówczesneteorieposzłytakdaleko,żezaczętownichuznawać
189
W.Grewe,EpochenderVölkerrechtsgeschichte,Baden-Baden1984,s.204.
190
W.Grewe,EpochenderVölkerrechtsgeschichte,Baden-Baden1984,s.204.
191
W.Grewe,EpochenderVölkerrechtsgeschichte,Baden-Baden1984,s.233.
2020-Muszyński-Siła,norma,ideaT.2.indd63
2020-05-2116:12:59