Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MałgorzataGersdorf,MichałRaczkowski
Ponieważniemaprzewidzianegodotegoceluinstrumentuszczególnego,strony
sięgajądoart.189k.p.c.,domagającsięustaleniaistnieniaprawalubstosunkupraw-
nego.JakjednakpodkreślałSądNajwyższywuzasadnieniucytowanejjużuchwały
IIIZP17/00,rozważającdopuszczalnośćdrogisądowejwsprawieoustalenienieważ-
nościukładuzbiorowegopracy,maoncharakterźródłaprawa,aniestosunkucywil-
noprawnego.SądNajwyższykwestionujetakżeinteresprawnyzwiązkówzawodowych
wwytaczaniutegorodzajuspraw,wskazując,żechodziowłasnyinteresprawnypo-
woda,anieinteresinnychosób(pracowników),nawetjeślizwiązekichzrzeszaima
prawodziałaćnaichrzecz22.Trzebajednakstwierdzić,żeSądNajwyższywwyroku
z20.05.2011r.23dopuściłpowództwopracodawcyoustalenie,żejest(lubniejest)ob-
jętyzakresemdziałaniamiędzyzakładowejorganizacjizwiązkowej.JesttowocenieSądu
Najwyższegofaktprawotwórczy,którypodlegaustaleniunapodstawieart.189k.p.c.
Pracodawcaniemabowieminnychinstrumentów,przypomocyktórychmógłbyuzy-
skaćpotwierdzenie,żejestobjętydziałaniemzwiązkuzawodowego,niemożebowiem
samwszcząćsporuzbiorowegowtymprzedmiocie(jakiwżadnyminnymjakopra-
codawca,art.1,2i7ustawyz23.05.1991r.orozwiązywaniusporówzbiorowych24).
Cowięcej,wjudykaturzeakcentujesięnierzadko,żeinteresprawnywwytoczeniupo-
wództwanaomawianejpodstawieistniejewówczas,gdystronapragnieuniknąćnie-
pewnościcodojejszerokorozumianejsytuacjiprawnej25.Zpewnościąwtymkierunku
zmierzajążądaniastronzbiorowychstosunkówpracyniepewnych,czywiążąje–ajeśli
tak,tozjakimskutkiem–porozumieniazbioroweprawapracy.
Takgeneralnyinstrumentjakprawowytoczeniapowództwaoustalenienapod-
stawieart.189k.p.c.wodpowiednioprzyjaznejinterpretacjimógłbyzatemstanowić
podstawęanalizowanychżądaństron.Wnaszejoceniewykładniatakabyłabyjednak
niewskazanazszerokorozumianychwzględówfunkcjonalnych,odnoszącychsiędospe-
cyfikizbiorowychstosunkówpracy.
6.SPÓRSĄDOWYJAKOMETODAROZSTRZYGANIA
KONFLIKTÓWZBIOROWEGOPRAWAPRACY
Punktwyjściowydlaanalizyfunkcjonalnejmusistanowićwyrażaneprzezniektó-
rychautorówzałożenie,żespórsądowystanowipreferowaną(szczególniewzględem
sporuzbiorowego)drogęrozwiązywaniakonfliktówmiędzystronamiwzbiorowym
prawiepracy26.Uważasię,żespórtakijestmniejkosztowny,zarównodlastron,jak
ispołecznie,niżspórzbiorowy.Cowięcej,okazujesiękonieczny,gdyżstronysamenie
sąwstanierozstrzygnąćistniejącychmiędzynimirozbieżności27.
22Wyrokz22.09.1999r.(IPKN278/99,OSNP2001,nr2,poz.42),zaprobującąoceną
W.Sanetry,Sądywobecsporówzzakresuzbiorowegoprawapracy(w:)Zbioroweprawopracywgospo-
darcerynkowej,red.G.Goździewicz,Toruń2000,s.271.
23IIPK295/10,OSNP2012,nr13–14,poz.10.
24Tekstjedn.:Dz.U.z2015r.poz.295zpóźn.zm.
25Por.np.wyrokSNz4.04.2014r.,IPK234/13,niepubl.,dotyczącyjednakpowództwaindy-
widualnegopracownika.
26Z.Hajn,Zdolnośćukładowa,s.32.
27L.Florek,Ustawa,s.327.
108
